Bilgi Bankası

Bu makalede, Univention Corporate Server (UCS) 5.0.7 sürümünü VMware Workstation ortamında UEFI modunda nasıl kurup temel yapılandırmayı gerçekleştireceğinizi adım adım ele alacağız.

Univention Corporate Server (UCS), özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ'ler) için tasarlanmış, Linux tabanlı, açık kaynaklı bir sunucu işletim sistemidir. UCS, kimlik yönetimi, etki alanı hizmetleri, dosya paylaşımı, e-posta, grup yazılımı ve daha fazlası gibi birçok kritik işlevi entegre bir şekilde sunar. VMware Workstation üzerinde UCS kurmak, çeşitli avantajlar sağlar:

• Test ve Geliştirme Ortamı: Üretim ortamını riske atmadan UCS'yi test etmek ve geliştirmek için ideal bir platformdur.
• Öğrenme ve Eğitim: UCS'yi öğrenmek ve farklı yapılandırmaları denemek için güvenli bir ortam sunar.
• Kaynak Verimliliği: Donanım kaynaklarını daha verimli kullanarak birden fazla işletim sistemini aynı fiziksel makinede çalıştırma imkanı sağlar.
• Taşınabilirlik: Sanal makine dosyaları kolayca taşınabilir ve farklı VMware ortamlarında kullanılabilir.
• Yedekleme ve Geri Yükleme: UCS sanal makinesini yedeklemek ve geri yüklemek, fiziksel bir sunucuya göre çok daha kolaydır.

Önemli Not: Bu kurulum kılavuzu, UCS'nin UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) tabanlı kurulumunu ele almaktadır. UEFI, daha modern bir firmware arayüzüdür ve geleneksel BIOS'a göre daha gelişmiş özellikler sunar.

UCS'yi VMware Workstation Üzerinde Kurmak İçin Gerekli Olanlar Nelerdir?

UCS'yi VMware Workstation üzerinde kurmaya başlamadan önce aşağıdaki gereksinimleri karşıladığınızdan emin olun:

• VMware Workstation: VMware Workstation 15 veya daha yeni bir sürümünün kurulu olması gerekmektedir. VMware Workstation Player'ın ücretsiz sürümü de kullanılabilir, ancak bazı gelişmiş özellikler kısıtlanabilir.
• UCS ISO İmajı: Univention web sitesinden UCS'nin en son sürümünün ISO imajını indirin (ucs-5.0-7-amd64.iso gibi). UEFI desteği için doğru ISO dosyasını seçtiğinizden emin olun.
• Yeterli Donanım Kaynağı: Sanal makineye atanacak yeterli CPU, RAM ve disk alanı. Önerilen minimum gereksinimler şunlardır:
  • CPU: 2 veya daha fazla sanal çekirdek
  • RAM: 4 GB veya daha fazla
  • Disk Alanı: 40 GB veya daha fazla
• İnternet Bağlantısı: UCS kurulumu sırasında internet bağlantısı, gerekli paketleri indirmek ve güncellemeleri yapmak için gereklidir.
• UEFI Desteği: Bilgisayarınızın UEFI'yi desteklediğinden ve BIOS ayarlarında UEFI'nin etkinleştirildiğinden emin olun.

VMware Workstation'da Yeni Bir Sanal Makine Nasıl Oluşturulur?

UCS'yi kurmak için öncelikle VMware Workstation'da yeni bir sanal makine oluşturmanız gerekir. Aşağıdaki adımları izleyin:

1. VMware Workstation'ı açın.
2. "Create a New Virtual Machine" (Yeni Sanal Makine Oluştur) seçeneğine tıklayın.
3. "Typical (recommended)" (Tipik (önerilen)) kurulum türünü seçin ve "Next" (İleri) butonuna tıklayın.
4. "Installer disc image file (ISO)" (Yükleme diski imaj dosyası (ISO)) seçeneğini seçin ve indirdiğiniz UCS ISO dosyasını belirtin. VMware otomatik olarak işletim sistemini algılayamazsa, "I will install the operating system later" (İşletim sistemini daha sonra kuracağım) seçeneğini seçin.
5. İşletim sistemi olarak "Linux" ve sürüm olarak "Debian 10.x 64-bit" veya "Debian 11.x 64-bit" (UCS sürümüne bağlı olarak) seçin.
6. Sanal makineye bir isim verin ve konumunu belirtin.
7. Sanal makine için disk boyutunu (40 GB veya daha fazla) ve "Store virtual disk as a single file" (Sanal diski tek bir dosya olarak sakla) seçeneğini seçin.
8. "Customize Hardware" (Donanımı Özelleştir) butonuna tıklayın.
9. Bellek (RAM): Sanal makineye en az 4 GB RAM atayın.
10. İşlemciler: Sanal makineye en az 2 sanal çekirdek atayın.
11. Ağ Bağdaştırıcısı: Ağ bağdaştırıcısını "Bridged" (Köprülenmiş) veya "NAT" olarak yapılandırın. Bridged, sanal makinenin fiziksel ağınızda kendi IP adresini almasını sağlar. NAT ise, sanal makinenin fiziksel makinenizin IP adresini kullanarak internete erişmesini sağlar.
12. CD/DVD (IDE): UCS ISO dosyasının seçili olduğundan emin olun.
13. USB Controller: USB Controller'ı etkinleştirin (gerekirse).
14. Options: "Firmware type" (Firmware türü) seçeneğini "UEFI" olarak ayarlayın. Bu adım çok önemlidir.
15. "Close" (Kapat) butonuna tıklayın.
16. "Finish" (Bitir) butonuna tıklayın.

Görsel Açıklama: VMware Workstation'da sanal makine oluşturma adımları, ekran görüntüleri ile adım adım gösterilebilir. Özellikle "Firmware type" seçeneğinin UEFI olarak ayarlanması vurgulanmalıdır.

UCS Kurulumu Nasıl Gerçekleştirilir?

Sanal makineyi oluşturduktan sonra UCS kurulumunu başlatabilirsiniz. Aşağıdaki adımları izleyin:

1. VMware Workstation'da oluşturduğunuz sanal makineyi seçin ve "Power on this virtual machine" (Bu sanal makineyi başlat) seçeneğine tıklayın.
2. Sanal makine başlatıldığında, UCS kurulum ekranı görünecektir.
3. Klavyenizi kullanarak istediğiniz dili seçin ve "Enter" tuşuna basın.
4. "Install Univention Corporate Server" (Univention Corporate Server'ı Kur) seçeneğini seçin ve "Enter" tuşuna basın.
5. Kurulum sihirbazı başlayacaktır. Ekrandaki talimatları dikkatlice izleyin.
6. Klavye düzenini seçin.
7. Ağ yapılandırmasını ayarlayın. DHCP kullanarak otomatik olarak bir IP adresi alabilir veya statik bir IP adresi atayabilirsiniz. Statik IP adresi atamanız önerilir.
8. Etki alanı ayarlarını yapılandırın. Yeni bir etki alanı oluşturabilir veya mevcut bir etki alanına katılabilirsiniz. Genellikle yeni bir etki alanı oluşturulur.
9. Etki alanı adını belirtin. Örneğin, "example.com".
10. Yönetici (Administrator) hesabının şifresini belirleyin. Bu şifre, UCS sistemine erişmek için kullanılacaktır.
11. Diski bölümleme yöntemini seçin. "Guided - use entire disk" (Kılavuzlu - tüm diski kullan) seçeneği, basit bir kurulum için uygundur.
12. GRUB boot loader'ı diske kurun.
13. Kurulum tamamlandıktan sonra sistemi yeniden başlatın.

Önemli Not: Kurulum sırasında size sorulan tüm soruları dikkatlice okuyun ve doğru cevapları verin. Yanlış yapılandırma, sistemin düzgün çalışmamasına neden olabilir.

UCS Kurulum Sonrası Yapılandırma Adımları Nelerdir?

UCS kurulumu tamamlandıktan sonra, sistemi yapılandırmak ve kullanıma hazır hale getirmek için bazı ek adımlar gereklidir. Aşağıdaki adımları izleyin:

1. Sistemi yeniden başlattıktan sonra, UCS yönetim konsoluna (Univention Management Console - UMC) erişmek için bir web tarayıcısı açın ve sunucunun IP adresini veya etki alanı adını girin. Örneğin, "https://sunucu_ip_adresi" veya "https://ucs.example.com".
2. Yönetici hesabı (Administrator) ve kurulum sırasında belirlediğiniz şifre ile giriş yapın.
3. UMC'de, sistem ayarlarını, kullanıcıları, grupları, uygulamaları ve diğer yapılandırmaları yönetebilirsiniz.
4. Sistem güncellemelerini kontrol edin ve yükleyin. Bu, sistemin güvenliğini ve kararlılığını sağlamak için önemlidir.
5. Uygulama Kataloğu'ndan istediğiniz uygulamaları kurun. Örneğin, Samba, OwnCloud, Nextcloud, Kopano, vb.
6. Kullanıcıları ve grupları oluşturun ve yönetin.
7. Ağ ayarlarını kontrol edin ve gerektiğinde ayarlayın.
8. Güvenlik duvarını yapılandırın.
9. Yedekleme stratejisi oluşturun.

Örnek Kod: UMC arayüzüne erişim sağladıktan sonra, sistem güncellemelerini komut satırından da kontrol edebilirsiniz:

root@ucs:~# univention-upgrade

Bu komut, sistemdeki mevcut güncellemeleri kontrol edecek ve yükleyecektir.

UCS'nin Temel Özellikleri ve Kullanım Alanları Nelerdir?

UCS, KOBİ'ler için birçok önemli özellik sunar. İşte bazı temel özellikler ve kullanım alanları:

• Kimlik Yönetimi: Merkezi kimlik yönetimi sistemi (LDAP) sayesinde kullanıcıları, grupları ve izinleri kolayca yönetebilirsiniz.
• Etki Alanı Hizmetleri: Samba 4 tabanlı etki alanı hizmetleri, Active Directory uyumluluğu sağlar.
• Dosya Paylaşımı: Samba ile dosya ve yazıcı paylaşımı yapabilirsiniz.
• E-posta: Kopano veya diğer e-posta sunucularını kullanarak e-posta hizmetleri sunabilirsiniz.
• Grup Yazılımı: Takvim, kişiler ve görev yönetimi için grup yazılımı çözümleri kullanabilirsiniz.
• Uygulama Kataloğu: UCS Uygulama Kataloğu'ndan birçok farklı uygulamayı kolayca kurabilirsiniz.
• Bulut Entegrasyonu: UCS, bulut hizmetleri ile entegre edilebilir.

Vaka Çalışması: Bir KOBİ, UCS'yi kullanarak merkezi bir kimlik yönetimi sistemi kurdu ve tüm kullanıcıların ve cihazların tek bir yerden yönetilmesini sağladı. Bu, yönetim maliyetlerini düşürdü ve güvenliği artırdı.

UCS ve Diğer Sunucu İşletim Sistemleri Karşılaştırması

Aşağıdaki tabloda UCS'nin diğer sunucu işletim sistemleri ile karşılaştırması yer almaktadır:

Önemli Not: Bu tablo sadece genel bir karşılaştırma sunmaktadır. Her işletim sisteminin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. İşletmeniz için en uygun işletim sistemini seçerken ihtiyaçlarınızı ve gereksinimlerinizi dikkate almanız önemlidir.

UCS'de Karşılaşılabilecek Sorunlar ve Çözüm Önerileri

UCS kurulumu ve yapılandırması sırasında bazı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. İşte bazı yaygın sorunlar ve çözüm önerileri:

• Ağ Bağlantısı Sorunları: Sanal makinenin internete erişememesi durumunda, ağ bağdaştırıcısının doğru yapılandırıldığından emin olun. Bridged modunda, sanal makinenin fiziksel ağınızda geçerli bir IP adresi aldığından emin olun. NAT modunda, fiziksel makinenizin internet bağlantısının çalıştığından emin olun.
• DNS Çözümleme Sorunları: Etki alanı adını doğru yapılandırmadığınız takdirde, DNS çözümleme sorunları yaşayabilirsiniz. /etc/resolv.conf dosyasını kontrol edin ve doğru DNS sunucularının belirtildiğinden emin olun.
• UMC'ye Erişim Sorunları: UMC'ye erişemiyorsanız, sunucunun IP adresini veya etki alanı adını doğru girdiğinizden emin olun. Ayrıca, güvenlik duvarının UMC'ye erişimi engellemediğinden emin olun.
• Paket Kurulum Sorunları: Paket kurulumu sırasında hatalarla karşılaşıyorsanız, internet bağlantınızın çalıştığından ve paket kaynaklarının doğru yapılandırıldığından emin olun.
• UEFI Boot Sorunları: Sanal makine UEFI modunda başlatılamıyorsa, VMware Workstation ayarlarında "Firmware type" seçeneğinin UEFI olarak ayarlandığından emin olun. Ayrıca, bilgisayarınızın UEFI'yi desteklediğinden ve BIOS ayarlarında UEFI'nin etkinleştirildiğinden emin olun.

Örnek Kod: DNS çözümleme sorunlarını gidermek için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:

root@ucs:~# nslookup example.com

Bu komut, "example.com" etki alanı adının IP adresini çözümlemeye çalışacaktır. Eğer çözümleme başarısız olursa, DNS sunucularınızı kontrol edin.

UCS'yi Güvenli Hale Getirmek İçin Neler Yapılabilir?

UCS sisteminizin güvenliğini sağlamak için aşağıdaki önlemleri almanız önemlidir:

• Güçlü Şifreler Kullanın: Tüm kullanıcı hesapları için güçlü ve benzersiz şifreler kullanın.
• Sistem Güncellemelerini Düzenli Olarak Yapın: Sistem güncellemeleri, güvenlik açıklarını kapatır ve sistemin güvenliğini artırır.
• Güvenlik Duvarını Etkinleştirin ve Yapılandırın: Güvenlik duvarı, yetkisiz erişimi engeller. Sadece gerekli portlara izin verin.
• İzinsiz Giriş Algılama Sistemi (IDS) Kullanın: IDS, şüpheli aktiviteleri tespit eder ve sizi uyarır.
• Yedekleme Stratejisi Oluşturun: Verilerinizi düzenli olarak yedekleyin. Olası bir felaket durumunda verilerinizi geri yükleyebilirsiniz.
• İki Faktörlü Kimlik Doğrulama (2FA) Etkinleştirin: 2FA, kullanıcı hesaplarının güvenliğini artırır.
• Gereksiz Hizmetleri Kapatın: Sadece ihtiyacınız olan hizmetleri çalıştırın. Gereksiz hizmetler, güvenlik açıklarına neden olabilir.
• Logları Düzenli Olarak Kontrol Edin: Loglar, sistemdeki olayları takip etmenizi sağlar. Şüpheli aktiviteleri tespit edebilirsiniz.

Önemli Not: Güvenlik, sürekli bir süreçtir. Sisteminizin güvenliğini düzenli olarak gözden geçirin ve güncel tutun.

UCS'de Kullanılabilecek Ek Araçlar ve Kaynaklar

UCS'yi daha verimli kullanmak ve sorunları çözmek için aşağıdaki araçları ve kaynakları kullanabilirsiniz:

• Univention App Center: UCS için birçok farklı uygulamayı kolayca kurabileceğiniz bir platformdur.
• Univention Forum: UCS kullanıcıları ve geliştiricileri ile iletişim kurabileceğiniz bir forumdur.
• Univention Wiki: UCS hakkında detaylı bilgi ve dokümantasyon bulabileceğiniz bir wiki'dir.
• Univention Support: Profesyonel destek almak için Univention destek ekibi ile iletişime geçebilirsiniz.
• Çeşitli Linux Komut Satırı Araçları: UCS, Linux tabanlı bir işletim sistemi olduğu için, birçok Linux komut satırı aracını kullanabilirsiniz. Örneğin, `apt-get`, `systemctl`, `ifconfig`, `netstat`, vb.

Önemli Not: UCS hakkında daha fazla bilgi edinmek için Univention'ın resmi web sitesini ziyaret edin ve dokümantasyonu inceleyin.

1. UCS Nedir?

Univention Corporate Server (UCS), ağ ve kimlik yönetimi için geliştirilmiş, Active Directory uyumlu, Debian tabanlı kurumsal bir sunucu sistemidir. UCS, merkezi kimlik yönetimi, domain kontrol, dosya ve yazıcı hizmetleri gibi işlevlerle öne çıkar.

2. Gerekli Dosyalar ve Hazırlıklar

• UCS 5.0.7 ISO dosyası (UEFI uyumlu)

• VMware Workstation 16.x veya üzeri

• En az 2 vCPU, 4 GB RAM, 40 GB disk (tavsiye edilen minimum)

3. Yeni Sanal Makine Oluşturma

1. VMware Workstation'u başlatın.

2. "Create a New Virtual Machine" seçeneğine tıklayın.

3. "Typical (recommended)" seçin.

4. UCS ISO dosyasını seçin.

5. Guest OS olarak:

   • OS: Linux

   • Version: Debian 10.x 64-bit (UCS Debian tabanlı olduğu için uygundur)

6. VM adı: UCS-5.0.7

7. Disk: 40 GB veya ihtiyacınıza göre

8. UEFI modunu aktif etmek için sanal makine dosyası oluştuktan sonra VMX dosyasına şu satırı ekleyin:

   firmware = "efi"
   

4. UCS Kurulumu

1. VM'i başlatın, UCS kurulum ekranı gelecektir.

2. "Install Univention Corporate Server" seçin.

3. Klavye, dil ve saat dilimi ayarlarını yapın.

4. Disk bölümleme: Otomatik seçilebilir.

5. IP ayarları: Statik IP tavsiye edilir.

6. Sunucu rolü:

   • "Domain Controller Master" (ilk kurulum için)

7. Domain bilgileri:

   • DNS alan adı: example.lan

   • Hostname: ucs

8. Administrator şifresi belirleyin.

9. Kurulum tamamlandıktan sonra sistem yeniden başlar.

5. UCS Web Yönetim Paneli

Sistem yeniden başladıktan sonra UCS, web tabanlı bir yönetim paneli sunar:

• Adres: https://[sunucu-ip]:8443

• Kullanıcı: Administrator

• Şifre: Kurulum sırasında belirlediğiniz

UCS Portal ile:

• LDAP dizin yapısını yönetebilirsiniz

• Kullanıcılar, gruplar ve bilgisayar hesapları oluşturabilirsiniz

• Active Directory Connector, Mail, DNS, DHCP gibi hizmetleri etkinleştirebilirsiniz

6. İsteğe Bağlı Yapılandırmalar

• UCS App Center ile Nextcloud, Kopano gibi uygulamalar kurulabilir

• Samba 4 ile Windows istemciler UCS domainine dahil edilebilir

• SSL sertifikaları, DNS kayıtları UCS panelinden yönetilebilir

7. Yedekleme ve Anlık Görünü Alın

Kurulum tamamlandıktan sonra VMware içerisinden anlık görün (snapshot) oluşturarak sistemde yapılacak değişikliklerde geri dönüş sağlayabilirsiniz.

Bu rehber ile UCS 5.0.7 sürümü VMware üzerinde UEFI desteği ile başarıyla kurulabilir ve şirket içi merkezî kimlik yönetim sistemleri olarak kullanılabilir hale getirilir.