Bilgi Bankası

SQL Server 2014, Microsoft tarafından geliştirilen güçlü bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir (RDBMS). Bu kapsamlı rehber, SQL Server 2014'ü adım adım nasıl kuracağınızı, yapılandıracağınızı ve kullanmaya başlayacağınızı ayrıntılı olarak açıklamaktadır. İster yeni başlayan ister deneyimli bir veritabanı yöneticisi olun, bu rehber size kurulum sürecinde rehberlik edecek ve SQL Server 2014'ün potansiyelini tam olarak kullanmanıza yardımcı olacaktır.

1. SQL Server 2014'e Giriş

1.1. SQL Server Nedir?

SQL Server, verileri düzenli bir şekilde saklamak, yönetmek ve erişmek için kullanılan bir veritabanı yönetim sistemidir. İşletmelerin büyük miktarda veriyi verimli bir şekilde depolamasına, sorgulamasına ve analiz etmesine olanak tanır. SQL Server, çeşitli sürümlerde gelir ve her sürüm farklı ihtiyaçları karşılamak için tasarlanmıştır.

1.2. Neden SQL Server 2014?

SQL Server 2014, performansı artıran, güvenliği güçlendiren ve yeni özellikler sunan bir dizi iyileştirme sunar. Bellek içi OLTP, AlwaysOn geliştirmeleri ve Bulut entegrasyonu gibi özellikler, SQL Server 2014'ü birçok kuruluş için cazip bir seçenek haline getirir.

1.3. SQL Server 2014 Sürümleri

SQL Server 2014, farklı ihtiyaçlara yönelik çeşitli sürümlerde gelir. En yaygın sürümler şunlardır:

• Enterprise Edition: En kapsamlı özelliklere sahip, büyük ölçekli işletmeler için tasarlanmıştır.
• Business Intelligence Edition: İş zekası ve raporlama özellikleri sunar.
• Standard Edition: Orta ölçekli işletmeler için uygundur.
• Web Edition: Web barındırma için tasarlanmıştır.
• Express Edition: Ücretsizdir ve küçük projeler ve öğrenme amaçlı kullanım için idealdir.

Hangi sürümün sizin için uygun olduğunu belirlemek için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz:

2. Kurulum Öncesi Hazırlık

2.1. Sistem Gereksinimleri

SQL Server 2014'ü kurmadan önce sisteminizin minimum gereksinimleri karşıladığından emin olun. Temel gereksinimler şunlardır:

• İşletim Sistemi: Windows Server 2008 R2 SP1 veya üstü (64-bit önerilir)
• İşlemci: En az 1.0 GHz işlemci (2.0 GHz veya daha yüksek önerilir)
• Bellek: En az 1 GB RAM (4 GB veya daha fazla önerilir)
• Sabit Disk Alanı: En az 6 GB boş alan
• .NET Framework: .NET Framework 3.5 SP1 veya .NET Framework 4.0

2.2. Donanım ve Yazılım Gereksinimleri

Kurulum öncesinde aşağıdaki donanım ve yazılım gereksinimlerini kontrol edin:

• Uyumlu bir işletim sistemi
• Yeterli disk alanı
• Gerekli .NET Framework sürümü
• Yönetici haklarına sahip bir kullanıcı hesabı

2.3. Kurulum Dosyalarını Edinme

SQL Server 2014 kurulum dosyalarını Microsoft'un web sitesinden indirebilirsiniz. Lisansınıza uygun sürümü indirdiğinizden emin olun. Eğer bir deneme sürümü kullanıyorsanız, bu sürümün belirli bir süre sonra sona ereceğini unutmayın.

2.4. Güvenlik Duvarı Ayarları

SQL Server'a uzaktan erişmek istiyorsanız, güvenlik duvarınızda uygun portları (genellikle 1433) açmanız gerekebilir. Bu, sunucunuza dışarıdan erişimi sağlayacaktır.

3. SQL Server 2014 Kurulum Adımları

3.1. Kurulumu Başlatma

İndirdiğiniz kurulum dosyasını çalıştırın. Kurulum sihirbazı başlayacaktır.

3.2. Kurulum Türünü Seçme

Kurulum sihirbazı size çeşitli kurulum seçenekleri sunacaktır. Genellikle "Yeni SQL Server tek başına kurulumu veya mevcut bir kuruluma özellik ekleme" seçeneğini seçmeniz gerekir.

3.3. Ürün Anahtarını Girme

Lisanslı bir sürüm kullanıyorsanız, ürün anahtarınızı girmeniz istenecektir. Deneme sürümü kullanıyorsanız, bu adımı atlayabilirsiniz.

3.4. Lisans Koşullarını Kabul Etme

Lisans koşullarını okuyun ve kabul edin. Devam etmek için "Lisans koşullarını kabul ediyorum" kutusunu işaretleyin.

3.5. Özellik Seçimi

Kurmak istediğiniz özellikleri seçin. Temel veritabanı motoru hizmetleri, SQL Server Management Studio (SSMS) ve Reporting Services gibi özellikleri seçebilirsiniz. İhtiyaçlarınıza göre farklı özellikler de seçebilirsiniz.

Önemli: SQL Server Management Studio (SSMS), SQL Server'ı yönetmek için kullanılan bir araçtır. Bu aracı kurmanız şiddetle tavsiye edilir.

3.6. Örnek Kod: Özellik Seçimi (Powershell)

# SQL Server kurulumu için Powershell script örneği
# Bu script, temel özellikleri kurar

$ConfigurationFile = "C:\setup.ini" #Kurulum dosyası yolu

Start-Process -FilePath ".\setup.exe" -ArgumentList "/ConfigurationFile=$ConfigurationFile" -Wait

3.7. Örnek Adı ve Kimlik Doğrulaması

Varsayılan örnek adını kullanabilir veya özel bir ad belirleyebilirsiniz. Kimlik doğrulama modunu seçin. Windows kimlik doğrulaması veya Karma Mod (SQL Server ve Windows kimlik doğrulaması) seçebilirsiniz. Karma Mod seçerseniz, "sa" (system administrator) hesabı için bir parola belirlemeniz gerekecektir.

3.8. Sunucu Yapılandırması

SQL Server hizmetlerinin hangi hesap altında çalışacağını yapılandırın. Genellikle "NT AUTHORITY\NETWORK SERVICE" hesabı kullanılır. Ayrıca, Collation ayarlarını da yapılandırabilirsiniz. Collation, verilerin nasıl sıralanacağını ve karşılaştırılacağını belirler.

3.9. Kurulumu Tamamlama

Kurulum ayarlarınızı gözden geçirin ve "Kur" düğmesine tıklayın. Kurulum işlemi başlayacaktır. Kurulum süresi, sisteminizin hızına ve seçtiğiniz özelliklere bağlı olarak değişebilir.

3.10. Kurulum Sonrası Yapılandırma

Kurulum tamamlandıktan sonra, SQL Server Management Studio (SSMS) kullanarak SQL Server'a bağlanın ve temel yapılandırmayı yapın. Örneğin, yeni kullanıcılar oluşturabilir, veritabanları oluşturabilir ve izinleri yapılandırabilirsiniz.

4. SQL Server Management Studio (SSMS) Kullanımı

4.1. SSMS'ye Bağlanma

SSMS'yi açın ve SQL Server örneğinize bağlanın. Sunucu adını, kimlik doğrulama türünü ve kullanıcı adını/parolasını girin.

4.2. Veritabanı Oluşturma

SSMS'de yeni bir veritabanı oluşturmak için "Veritabanları" klasörüne sağ tıklayın ve "Yeni Veritabanı" seçeneğini seçin. Veritabanına bir ad verin ve diğer ayarları yapılandırın.

Örnek SQL Kodu:

-- Yeni bir veritabanı oluşturma
CREATE DATABASE BenimVeritabanim;

-- Veritabanını kullanma
USE BenimVeritabanim;

-- Bir tablo oluşturma
CREATE TABLE Musteriler (
    MusteriID INT PRIMARY KEY,
    Ad VARCHAR(50),
    Soyad VARCHAR(50)
);

4.3. Tablo Oluşturma

Veritabanınızda tablolar oluşturmak için, "Tablolar" klasörüne sağ tıklayın ve "Yeni Tablo" seçeneğini seçin. Tablonun sütunlarını, veri tiplerini ve kısıtlamalarını tanımlayın.

4.4. Veri Ekleme, Güncelleme ve Silme

Tablolara veri eklemek, güncellemek ve silmek için SQL sorgularını kullanın. Örneğin:

-- Veri ekleme
INSERT INTO Musteriler (MusteriID, Ad, Soyad)
VALUES (1, 'Ahmet', 'Yılmaz');

-- Veri güncelleme
UPDATE Musteriler
SET Ad = 'Mehmet'
WHERE MusteriID = 1;

-- Veri silme
DELETE FROM Musteriler
WHERE MusteriID = 1;

5. Güvenlik Yapılandırması

5.1. Kimlik Doğrulama Modları

SQL Server, Windows kimlik doğrulaması ve Karma Mod (SQL Server ve Windows kimlik doğrulaması) olmak üzere iki kimlik doğrulama modu sunar. Windows kimlik doğrulaması, Active Directory kullanıcılarını kullanır. Karma Mod, hem Windows kullanıcılarını hem de SQL Server kullanıcılarını destekler.

5.2. Kullanıcı Hesapları Oluşturma

SSMS'de yeni kullanıcı hesapları oluşturmak için, "Güvenlik" klasörüne gidin, "Oturum Açma" klasörüne sağ tıklayın ve "Yeni Oturum Açma" seçeneğini seçin. Kullanıcı adını, kimlik doğrulama türünü ve parolayı belirleyin.

5.3. İzinleri Yapılandırma

Kullanıcılara veritabanlarına ve tablolara erişim izinleri vermek için, "Veritabanları" klasörüne gidin, ilgili veritabanına sağ tıklayın, "Özellikler" seçeneğini seçin ve "İzinler" sekmesine gidin. Kullanıcılara SELECT, INSERT, UPDATE ve DELETE gibi izinler verebilirsiniz.

5.4. Güvenlik Açıklarını Giderme

SQL Server'ı güvende tutmak için düzenli olarak güvenlik açıklarını kontrol edin ve yamaları uygulayın. Ayrıca, güçlü parolalar kullanın ve gereksiz hizmetleri devre dışı bırakın.

6. Performansı İzleme ve İyileştirme

6.1. Performans İzleme Araçları

SQL Server, performansı izlemek için çeşitli araçlar sunar. SQL Server Profiler, sorguların performansını analiz etmek için kullanılabilir. Performance Monitor, sistem kaynaklarını izlemek için kullanılabilir. Dynamic Management Views (DMV'ler), SQL Server'ın iç işleyişi hakkında bilgi sağlar.

6.2. Sorgu Performansını İyileştirme

Yavaş çalışan sorguları iyileştirmek için, indeksler oluşturun, sorguları optimize edin ve istatistikleri güncelleyin. Ayrıca, sorgu ipuçlarını kullanarak SQL Server'ın sorgu planını etkileyebilirsiniz.

6.3. Bellek Yönetimi

SQL Server'ın bellek kullanımını izleyin ve gerektiğinde bellek ayarlarını ayarlayın. Bellek yetersizliği, performansı olumsuz etkileyebilir.

6.4. Disk I/O Optimizasyonu

Veritabanı dosyalarını ve log dosyalarını farklı fiziksel disklere yerleştirerek disk I/O performansını artırabilirsiniz. Ayrıca, RAID yapılandırmalarını kullanarak disk arızalarına karşı koruma sağlayabilirsiniz.

7. Gerçek Hayattan Örnekler ve Vaka Çalışmaları

Örnek 1: E-ticaret Sitesi Veritabanı: Bir e-ticaret sitesi, SQL Server 2014'ü kullanarak ürün bilgilerini, müşteri bilgilerini, siparişleri ve ödeme işlemlerini yönetebilir. Yüksek trafik ve işlem hacmi nedeniyle, Enterprise Edition kullanılması önerilir.

Örnek 2: Hastane Yönetim Sistemi: Bir hastane, SQL Server 2014'ü kullanarak hasta kayıtlarını, tıbbi geçmişleri, randevuları ve faturalandırma bilgilerini yönetebilir. Güvenlik ve veri bütünlüğü kritik öneme sahip olduğundan, sık sık yedekleme yapılması ve güvenlik duvarı ayarlarının doğru yapılandırılması önemlidir.

Vaka Çalışması: Bir perakende şirketi, SQL Server 2014'e geçerek envanter yönetimini ve satış analizlerini iyileştirdi. Bellek içi OLTP özelliği sayesinde, sipariş işleme süresi önemli ölçüde azaldı ve müşteri memnuniyeti arttı.

8. Görsel Açıklamalar (Metinsel)

Şema: SQL Server Mimarisi - Kullanıcı uygulamaları, istemci araçları (SSMS), veritabanı motoru, depolama motoru ve işletim sistemi arasında veri akışını gösteren bir şema.

Grafik: Performans İzleme - CPU kullanımı, bellek kullanımı, disk I/O ve ağ trafiği gibi temel performans metriklerini gösteren bir grafik.

9. Sık Sorulan Sorular

• SQL Server 2014 hangi işletim sistemlerini destekler?
• Windows Server 2008 R2 SP1 ve üstü (64-bit önerilir).
• SQL Server Management Studio (SSMS) nedir?
• SQL Server'ı yönetmek için kullanılan bir grafik kullanıcı arayüzü (GUI) aracıdır.
• Hangi kimlik doğrulama modunu kullanmalıyım?
• Güvenlik gereksinimlerinize ve mevcut altyapınıza bağlıdır. Windows kimlik doğrulaması, Active Directory ile entegrasyon sağlar. Karma Mod, hem Windows hem de SQL Server kullanıcılarını destekler.
• SQL Server'ı nasıl yedeklerim?
• SSMS'de veya T-SQL komutlarını kullanarak veritabanlarınızı yedekleyebilirsiniz. Düzenli yedekleme, veri kaybını önlemek için önemlidir.
• SQL Server performansını nasıl iyileştirebilirim?
• İndeksler oluşturarak, sorguları optimize ederek, istatistikleri güncelleyerek ve bellek ayarlarını yapılandırarak performansı iyileştirebilirsiniz.

10. Sonuç ve Özet

SQL Server 2014, güçlü ve güvenilir bir veritabanı yönetim sistemidir. Bu rehberde, SQL Server 2014'ü nasıl kuracağınızı, yapılandıracağınızı ve kullanmaya başlayacağınızı ayrıntılı olarak öğrendiniz. Kurulum öncesi hazırlık, kurulum adımları, SSMS kullanımı, güvenlik yapılandırması ve performans izleme gibi temel konuları ele aldık. Bu bilgileri kullanarak, SQL Server 2014'ü başarıyla kurabilir ve veritabanı ihtiyaçlarınızı karşılayabilirsiniz.

Önemli Noktalar:

• Sistem gereksinimlerini karşıladığınızdan emin olun.
• SQL Server Management Studio (SSMS) kurun.
• Güvenlik duvarı ayarlarını doğru yapılandırın.
• Düzenli olarak yedekleme yapın.
• Performansı izleyin ve iyileştirin.