Bilgi Bankası

Scrum Nedir ve Neden Kullanılır?

Scrum, karmaşık projelerin yönetimini kolaylaştıran, yinelemeli ve artımlı bir çevik (agile) proje yönetim çerçevesidir. Özellikle yazılım geliştirme projelerinde yaygın olarak kullanılsa da, pazarlama, ürün geliştirme, araştırma ve geliştirme gibi birçok farklı alanda da uygulanabilir. Scrum'ın temel amacı, ekiplerin daha hızlı, daha verimli ve daha uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlamaktır.

Scrum, belirsizliğin yüksek olduğu ve gereksinimlerin sık sık değiştiği projeler için idealdir. Geleneksel proje yönetim yöntemlerinin aksine, Scrum, planlamayı ve yürütmeyi kısa döngüler halinde (sprintler) gerçekleştirir. Bu sayede, ekipler sürekli olarak geri bildirim alabilir, değişen gereksinimlere hızla uyum sağlayabilir ve en önemlisi, müşteriye sürekli değer sunabilir.

Neden Scrum Kullanılır?

• Esneklik: Değişen gereksinimlere hızlı uyum sağlar.
• Şeffaflık: Proje durumu ve ilerlemesi herkes tarafından görülebilir.
• İşbirliği: Ekip üyeleri arasında yakın işbirliği ve iletişim teşvik edilir.
• Değer Odaklılık: Müşteriye en yüksek değeri sunmaya odaklanır.
• Sürekli İyileştirme: Sürekli geri bildirim ve iyileştirme süreçlerini destekler.

Scrum'ın Temel İlkeleri:

• Şeffaflık (Transparency): Proje süreçleri ve ilerlemesi açıkça görülebilir olmalıdır.
• Denetim (Inspection): Süreçler ve ürünler düzenli olarak denetlenmelidir.
• Uyarlama (Adaptation): Denetim sonuçlarına göre süreçler ve ürünler uyarlanmalıdır.

Gerçek Hayattan Örnek: Bir e-ticaret şirketi, web sitesini yenilemek için Scrum'ı kullanmaya karar verir. Geleneksel yöntemlerle yürütülen projelerde sürekli gecikmeler yaşanmış ve müşteri memnuniyetsizliği artmıştır. Scrum'a geçtikten sonra, ekipler kısa sprintler halinde çalışmaya başlar, her sprint sonunda çalışan bir ürün parçası teslim ederler. Bu sayede, müşteri sürekli olarak geri bildirimde bulunur ve gereksinimler doğrultusunda değişiklikler yapılır. Sonuç olarak, proje zamanında ve bütçe dahilinde tamamlanır ve müşteri memnuniyeti önemli ölçüde artar.

Scrum'ın Temel Bileşenleri Nelerdir?

Scrum, üç temel rol, beş olay (etkinlik) ve üç artefakt (çıktı) üzerine kuruludur. Bu bileşenler, projenin başarılı bir şekilde yürütülmesi için birlikte çalışır.

Roller:

• Ürün Sahibi (Product Owner): Ürünün değerini maksimize etmekten sorumludur. Ürün gereksinimlerini belirler, Ürün Biriktirme Listesini (Product Backlog) yönetir ve önceliklendirir.
• Scrum Master: Scrum sürecini uygular ve ekibin Scrum ilkelerine uygun çalışmasını sağlar. Ekip için bir hizmetkar liderdir, engelleri kaldırır ve ekibi destekler.
• Geliştirme Ekibi (Development Team): Ürünü geliştirmekten sorumludur. Yazılımcılar, test uzmanları, tasarımcılar gibi farklı becerilere sahip kişilerden oluşur.

Olaylar (Etkinlikler):

• Sprint: Scrum'ın temel zaman kutusudur (time-box). Genellikle 1-4 hafta sürer. Sprint sırasında, ekip belirli bir hedefi gerçekleştirmek için çalışır.
• Sprint Planlama (Sprint Planning): Sprint'in başında yapılır. Ürün Sahibi ve Geliştirme Ekibi birlikte çalışarak Sprint hedefini belirler ve Sprint Biriktirme Listesini (Sprint Backlog) oluşturur.
• Günlük Scrum (Daily Scrum): Her gün aynı saatte ve yerde yapılan kısa bir toplantıdır (genellikle 15 dakika). Ekip üyeleri, bir önceki günden bu yana neler yaptıklarını, bugün neler yapacaklarını ve herhangi bir engelle karşılaşıp karşılaşmadıklarını paylaşırlar.
• Sprint Gözden Geçirme (Sprint Review): Sprint'in sonunda yapılır. Geliştirme Ekibi, tamamlanan ürün parçalarını Ürün Sahibine ve diğer paydaşlara gösterir. Geri bildirim alınır ve Ürün Biriktirme Listesi güncellenir.
• Sprint Retrospektifi (Sprint Retrospective): Sprint'in sonunda yapılır. Ekip, Sprint boyunca neler iyi gittiğini, neler kötü gittiğini ve nasıl iyileştirilebileceğini tartışır.

Artefaktlar (Çıktılar):

• Ürün Biriktirme Listesi (Product Backlog): Ürünün tüm gereksinimlerini içeren, önceliklendirilmiş bir listedir. Ürün Sahibi tarafından yönetilir.
• Sprint Biriktirme Listesi (Sprint Backlog): Sprint sırasında tamamlanacak görevleri içeren listedir. Geliştirme Ekibi tarafından oluşturulur.
• Artımlı Ürün (Increment): Her Sprint sonunda tamamlanan, çalışır durumda olan ürün parçasıdır.

Görsel Açıklama: (Metinle açıklama) Scrum süreci genellikle dairesel bir şema ile gösterilir. Bu şemada, Ürün Biriktirme Listesi'nden Sprint Planlama toplantısı ile Sprint Biriktirme Listesi oluşturulur. Geliştirme Ekibi Sprint boyunca çalışır ve Günlük Scrum toplantıları ile ilerlemeyi takip eder. Sprint sonunda Artımlı Ürün teslim edilir ve Sprint Gözden Geçirme ve Sprint Retrospektifi toplantıları yapılır. Geri bildirimler Ürün Biriktirme Listesi'ne yansıtılır ve döngü tekrar başlar.

Scrum Rollerinin Sorumlulukları Nelerdir?

Scrum'da her rolün kendine özgü sorumlulukları vardır. Bu sorumluluklar, projenin başarılı bir şekilde yürütülmesi için kritik öneme sahiptir.

Ürün Sahibi (Product Owner):

• Ürün Vizyonunu Belirlemek: Ürünün ne olması gerektiğini ve hangi değeri sunması gerektiğini belirler.
• Ürün Biriktirme Listesini Yönetmek: Ürün gereksinimlerini belirler, önceliklendirir ve güncel tutar.
• Paydaşlarla İletişim Kurmak: Müşteriler, kullanıcılar ve diğer paydaşlardan geri bildirim toplar ve Ürün Biriktirme Listesi'ne yansıtır.
• Sprint Hedefini Belirlemek: Her Sprint için anlamlı ve ölçülebilir bir hedef belirler.
• Yatırım Getirisini (ROI) Maksimize Etmek: Ürünün değerini maksimize etmek için çalışır.

Scrum Master:

• Scrum'ı Öğretmek ve Uygulamak: Ekibe Scrum ilkelerini ve uygulamalarını öğretir ve uygular.
• Engelleri Kaldırmak: Ekibin ilerlemesini engelleyen sorunları çözer.
• Ekibi Korumak: Ekibi dış etkenlerden korur ve odaklanmalarını sağlar.
• Toplantıları Kolaylaştırmak: Sprint Planlama, Günlük Scrum, Sprint Gözden Geçirme ve Sprint Retrospektifi toplantılarını kolaylaştırır.
• Sürekli İyileştirmeyi Teşvik Etmek: Ekibin süreçlerini sürekli olarak iyileştirmesini teşvik eder.

Geliştirme Ekibi (Development Team):

• Ürünü Geliştirmek: Ürün Biriktirme Listesi'ndeki görevleri tamamlar ve çalışır durumda olan ürün parçaları (Artımlı Ürün) teslim eder.
• Kendi Kendini Organize Etmek: Görevleri nasıl tamamlayacaklarına ve kimin ne yapacağına kendileri karar verir.
• Çok Fonksiyonlu Olmak: Farklı becerilere sahip kişilerden oluşur ve farklı görevleri yerine getirebilir.
• Kaliteli Kod Yazmak: Temiz, okunabilir ve test edilebilir kod yazar.
• Tahminlerde Bulunmak: Görevlerin ne kadar süreceğini tahmin eder.

Tablo: Scrum Rolleri ve Sorumlulukları

Sprint Planlama Nasıl Yapılır?

Sprint Planlama, bir Sprint'in başında yapılan ve Sprint hedefini belirlemeyi ve Sprint Biriktirme Listesini oluşturmayı amaçlayan bir toplantıdır. Bu toplantıya Ürün Sahibi, Scrum Master ve Geliştirme Ekibi katılır.

Adım Adım Sprint Planlama Süreci:

1. Sprint Hedefini Belirleme: Ürün Sahibi, Sprint için anlamlı ve ölçülebilir bir hedef sunar. Bu hedef, Ürün Biriktirme Listesi'ndeki en öncelikli öğelerle uyumlu olmalıdır.
2. Ürün Biriktirme Listesi'ni Gözden Geçirme: Ürün Sahibi, Ürün Biriktirme Listesi'ndeki en öncelikli öğeleri Geliştirme Ekibi'ne açıklar.
3. Kapasiteyi Belirleme: Geliştirme Ekibi, Sprint boyunca ne kadar iş yapabileceğini tahmin eder. Bu tahmin, geçmiş Sprint'lerdeki performansa, ekip üyelerinin müsaitliğine ve diğer faktörlere dayanır.
4. Sprint Biriktirme Listesi'ni Oluşturma: Geliştirme Ekibi, Ürün Biriktirme Listesi'ndeki hangi öğeleri Sprint sırasında tamamlayabileceğine karar verir. Bu öğeler, Sprint Biriktirme Listesi'ne eklenir.
5. Görevleri Parçalara Ayırma: Geliştirme Ekibi, Sprint Biriktirme Listesi'ndeki her öğeyi daha küçük, yönetilebilir görevlere ayırır.
6. Tahminlerde Bulunma: Geliştirme Ekibi, her görevin ne kadar süreceğini tahmin eder.
7. Sprint Biriktirme Listesi'ni Tamamlama: Sprint Biriktirme Listesi, Sprint sırasında tamamlanacak tüm görevleri ve bunların tahminlerini içerir.

Önemli Noktalar:

• Sprint hedefi, tüm ekibin üzerinde anlaştığı ve Sprint boyunca odaklanacağı bir hedef olmalıdır.
• Sprint Biriktirme Listesi, gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır.
• Geliştirme Ekibi, Sprint Biriktirme Listesi'ni oluştururken kendi kapasitesini dikkate almalıdır.
• Görevler, mümkün olduğunca küçük ve yönetilebilir olmalıdır.
• Tahminler, gerçekçi ve deneyime dayalı olmalıdır.

Günlük Scrum Toplantısı Nasıl Yapılır?

Günlük Scrum (Daily Scrum), her gün aynı saatte ve yerde yapılan kısa bir toplantıdır (genellikle 15 dakika). Bu toplantıya Geliştirme Ekibi katılır. Amaç, ekibin ilerlemesini takip etmek, engelleri belirlemek ve koordinasyonu sağlamaktır.

Günlük Scrum Toplantısının Formatı:

1. Her Ekip Üyesi Şu Üç Soruyu Yanıtlar:
   • Dün Sprint hedefine ulaşmak için ne yaptım?
   • Bugün Sprint hedefine ulaşmak için ne yapacağım?
   • Sprint hedefine ulaşmamı engelleyen bir şey var mı?

Önemli Noktalar:

• Günlük Scrum, bir durum raporu değildir. Amaç, ekibin ilerlemesini takip etmek ve engelleri belirlemektir.
• Toplantı kısa tutulmalıdır (genellikle 15 dakika).
• Toplantı, Geliştirme Ekibi üyeleri arasında koordinasyonu sağlamaya odaklanmalıdır.
• Engeller belirlendiğinde, Scrum Master bu engelleri çözmek için harekete geçmelidir.

Yanlış Uygulamalar:

• Günlük Scrum'ı sadece Scrum Master'ın konuştuğu bir toplantıya dönüştürmek.
• Toplantıyı çok uzun tutmak.
• Toplantıda teknik detaylara girmek.
• Engelleri görmezden gelmek.

Sprint Gözden Geçirme ve Retrospektif Toplantıları Arasındaki Fark Nedir?

Sprint Gözden Geçirme (Sprint Review) ve Sprint Retrospektifi (Sprint Retrospective) toplantıları, her Sprint'in sonunda yapılan ve farklı amaçlara hizmet eden iki ayrı toplantıdır.

Sprint Gözden Geçirme:

• Amaç: Tamamlanan ürün parçalarını (Artımlı Ürün) paydaşlara göstermek ve geri bildirim almak.
• Katılımcılar: Ürün Sahibi, Scrum Master, Geliştirme Ekibi ve paydaşlar (müşteriler, kullanıcılar, yöneticiler vb.).
• Odak Noktası: Ürün, piyasa, potansiyel kullanım.
• Çıktı: Ürün Biriktirme Listesi'ne eklenecek yeni özellikler veya değişiklikler.

Sprint Retrospektifi:

• Amaç: Ekibin Sprint boyunca nasıl çalıştığını değerlendirmek ve iyileştirme alanlarını belirlemek.
• Katılımcılar: Ürün Sahibi, Scrum Master ve Geliştirme Ekibi.
• Odak Noktası: Süreçler, araçlar, ilişkiler.
• Çıktı: İyileştirme eylemleri (action items) ve sonraki Sprint'lerde uygulanacak değişiklikler.

Tablo: Sprint Gözden Geçirme ve Retrospektif Karşılaştırması

Gerçek Hayattan Örnek: Bir yazılım şirketi, Sprint Gözden Geçirme toplantısında, geliştirdikleri yeni bir özelliği müşterilerine gösterir. Müşteriler, özelliğin işlevselliğinden memnun kalır, ancak kullanıcı arayüzünün karmaşık olduğunu belirtirler. Bu geri bildirim, Ürün Biriktirme Listesi'ne "Kullanıcı arayüzünü basitleştir" şeklinde bir öğe olarak eklenir. Sprint Retrospektifi toplantısında ise, ekip, Sprint boyunca iletişimde bazı sorunlar yaşadıklarını fark eder. Bu sorunu çözmek için, bir sonraki Sprint'te daha sık iletişim kurmaya ve daha net hedefler belirlemeye karar verirler.

Scrum'da Kullanılan Temel Metrikler Nelerdir?

Scrum'da kullanılan metrikler, ekibin performansını ölçmek, ilerlemeyi takip etmek ve iyileştirme alanlarını belirlemek için kullanılır. Bu metrikler, ekibin şeffaflığını artırır ve karar alma süreçlerini destekler.

Temel Metrikler:

• Hız (Velocity): Ekibin bir Sprint'te tamamlayabildiği iş miktarını gösterir. Hız, genellikle hikaye puanları (story points) veya adam/gün cinsinden ölçülür. Hız, ekibin kapasitesini anlamak ve gelecekteki Sprint'ler için tahminlerde bulunmak için kullanılır.
• Yanma Grafiği (Burndown Chart): Sprint Biriktirme Listesi'nde kalan iş miktarını zaman içinde gösterir. Yanma grafiği, ekibin Sprint hedefine ne kadar yakın olduğunu ve herhangi bir sorun olup olmadığını görsel olarak gösterir.
• Eklenen Hikaye Puanları (Story Points Added): Sprint sırasında Ürün Biriktirme Listesi'ne eklenen yeni hikaye puanlarını gösterir. Bu metrik, Sprint kapsamının ne kadar değiştiğini ve ekibin uyum yeteneğini gösterir.
• Kontrol Grafiği (Control Chart): Ekibin zaman içindeki performansını gösterir. Kontrol grafiği, ekibin hızındaki varyasyonu ve istikrarını gösterir.
• Defect Density (Hata Yoğunluğu): Üründe bulunan hataların sayısını, kod satırı veya özellik sayısı gibi bir ölçüye oranlar. Hata yoğunluğu, ürün kalitesini ölçmek için kullanılır.
• Lead Time (Teslim Süresi): Bir isteğin yapıldığı andan itibaren tamamlanıp teslim edildiği ana kadar geçen süreyi gösterir. Lead time, ekibin çeviklik ve yanıt verme yeteneğini ölçmek için kullanılır.
• Cycle Time (Çevrim Süresi): Bir görevin başlatıldığı andan itibaren tamamlandığı ana kadar geçen süreyi gösterir. Cycle time, ekibin verimliliğini ölçmek için kullanılır.

Kod Örneği (Hesaplama):

# Python örneği: Hız hesaplama

def calculate_velocity(completed_story_points, sprint_duration):
  """
  Tamamlanan hikaye puanlarını ve sprint süresini alarak hızı hesaplar.

  Args:
    completed_story_points: Sprint'te tamamlanan hikaye puanlarının toplamı.
    sprint_duration: Sprint'in süresi (gün olarak).

  Returns:
    Hız (story points/gün).
  """
  velocity = completed_story_points / sprint_duration
  return velocity

# Örnek kullanım
completed_points = 80
sprint_days = 10
velocity = calculate_velocity(completed_points, sprint_days)
print(f"Hız: {velocity} story points/gün")

Önemli Notlar:

• Metrikler, ekibi motive etmek ve iyileştirmeye teşvik etmek için kullanılmalıdır.
• Metrikler, ekibi cezalandırmak veya karşılaştırmak için kullanılmamalıdır.
• Metrikler, ekibin bağlamını ve hedeflerini dikkate almalıdır.
• Metrikler, düzenli olarak gözden geçirilmelidir ve gerektiğinde değiştirilmelidir.