Bilgi Bankası

PHP SQL Türkçe Karakter Sorunu Nedir?

PHP ve MySQL ile çalışan web uygulamalarında Türkçe karakterler (ş, ç, ğ, ü, ö, ı, Ş, Ç, Ğ, Ü, Ö, İ) genellikle sorunlara yol açar. Bu sorunlar, veritabanına yanlış kaydedilen veya web sayfasında hatalı görüntülenen karakterler olarak ortaya çıkar. Temelde, bu sorunların kaynağı, farklı karakter kodlamalarının (character encoding) birbirleriyle uyumsuzluğudur. Örneğin, veritabanı farklı bir kodlama kullanırken, PHP betikleri veya HTML sayfaları farklı bir kodlama kullanabilir. Bu uyumsuzluk, karakterlerin bozulmasına neden olur.

Neden Türkçe Karakter Sorunu Yaşanır?

Türkçe karakter sorununun temel nedenleri şunlardır:

• Farklı Karakter Kodlamaları: MySQL, PHP ve HTML farklı karakter kodlamaları kullanabilir. En yaygın kullanılan kodlamalar arasında UTF-8, Latin1 (ISO-8859-1) ve ISO-8859-9 (Latin5) bulunur. Bu kodlamaların uyumsuzluğu sorunlara yol açar.
• Veritabanı Bağlantı Ayarları: PHP ile veritabanı arasında kurulan bağlantının karakter kodlaması doğru yapılandırılmamış olabilir.
• HTML Sayfa Kodlaması: HTML sayfasının karakter kodlaması doğru belirtilmemiş olabilir. Tarayıcı, sayfayı yanlış bir kodlama ile yorumlayabilir.
• PHP Betik Kodlaması: PHP betiğinin kendisi farklı bir kodlama ile kaydedilmiş olabilir.
• Veritabanı Tablo ve Sütun Kodlamaları: Veritabanı tabloları ve sütunları için farklı karakter kodlamaları tanımlanmış olabilir.

Hangi Karakter Kodlamalarını Kullanmalıyım?

Türkçe karakter sorunlarını çözmek için en iyi yaklaşım, her yerde UTF-8 karakter kodlamasını kullanmaktır. UTF-8, Unicode karakter setinin bir uygulamasıdır ve neredeyse tüm dilleri ve karakterleri destekler. Bu nedenle, UTF-8, modern web uygulamaları için standart haline gelmiştir.

Aşağıdaki tablo, farklı karakter kodlamalarını ve Türkçe karakter desteği açısından karşılaştırmaktadır:

Veritabanı (MySQL) Karakter Kodlamasını Nasıl Ayarlarım?

MySQL veritabanının karakter kodlamasını ayarlamak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Veritabanı Oluşturma: Veritabanını oluştururken UTF-8 karakter kodlamasını belirtin.
2. Tablo Oluşturma: Tabloları oluştururken de UTF-8 karakter kodlamasını belirtin.
3. Sütun Oluşturma: Sütunları oluştururken de UTF-8 karakter kodlamasını belirtin.
4. MySQL Bağlantı Kodlaması: PHP ile MySQL arasındaki bağlantının UTF-8 olarak ayarlandığından emin olun.

Adım 1: Veritabanı Oluşturma

CREATE DATABASE veritabani_adi CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_turkish_ci;

Burada `utf8_turkish_ci`, Türkçe karakterlere duyarlı (case-insensitive) bir sıralama (collation) sağlar.

Adım 2: Tablo Oluşturma

CREATE TABLE tablo_adi (
    id INT PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,
    alan_adi VARCHAR(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_turkish_ci
) ENGINE=InnoDB DEFAULT CHARSET=utf8 COLLATE=utf8_turkish_ci;

Adım 3: Sütun Oluşturma

Zaten var olan bir tablonun sütununun karakter kodlamasını değiştirmek için aşağıdaki SQL komutunu kullanabilirsiniz:

ALTER TABLE tablo_adi MODIFY alan_adi VARCHAR(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_turkish_ci;

Adım 4: MySQL Bağlantı Kodlaması (PHP)

PHP ile MySQL arasında bağlantı kurarken UTF-8 karakter kodlamasını belirtmek için aşağıdaki yöntemlerden birini kullanabilirsiniz:

Yöntem 1: `mysqli_set_charset()` fonksiyonu

<?php
$servername = "localhost";
$username = "kullanici_adi";
$password = "parola";
$dbname = "veritabani_adi";

// Bağlantıyı oluştur
$conn = new mysqli($servername, $username, $password, $dbname);

// Bağlantıyı kontrol et
if ($conn->connect_error) {
    die("Bağlantı hatası: " . $conn->connect_error);
}

// Karakter setini UTF-8 olarak ayarla
mysqli_set_charset($conn, "utf8");

// ... diğer işlemler ...

$conn->close();
?>

Yöntem 2: `SET NAMES utf8` sorgusu

<?php
$servername = "localhost";
$username = "kullanici_adi";
$password = "parola";
$dbname = "veritabani_adi";

// Bağlantıyı oluştur
$conn = new mysqli($servername, $username, $password, $dbname);

// Bağlantıyı kontrol et
if ($conn->connect_error) {
    die("Bağlantı hatası: " . $conn->connect_error);
}

// Karakter setini UTF-8 olarak ayarla
$conn->query("SET NAMES 'utf8'");

// ... diğer işlemler ...

$conn->close();
?>

Önemli Not: MySQL sürüm 5.5.3 ve üzeri için `utf8mb4` karakter setini kullanmanız önerilir. `utf8mb4`, UTF-8'in daha geniş bir versiyonudur ve emoji gibi ek karakterleri de destekler. Yukarıdaki örneklerde `utf8` yerine `utf8mb4` ve `utf8_turkish_ci` yerine `utf8mb4_turkish_ci` kullanabilirsiniz.

HTML Sayfasının Karakter Kodlamasını Nasıl Ayarlarım?

HTML sayfasının karakter kodlamasını ayarlamak için `` etiketi kullanılır. `` bölümüne aşağıdaki satırı ekleyin:

<meta charset="UTF-8">

Bu etiket, tarayıcıya sayfanın UTF-8 kodlaması ile olduğunu bildirir. Ayrıca, HTML5 öncesi sürümler için aşağıdaki etiketi de ekleyebilirsiniz (ancak `` yeterlidir):

<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8">

PHP Betiğinin Karakter Kodlamasını Nasıl Ayarlarım?

PHP betiğinin kendisi de UTF-8 kodlaması ile kaydedilmelidir. Bunu yapmak için, kullandığınız metin editörünün (örneğin, VS Code, Sublime Text, Notepad++) ayarlarından "UTF-8 without BOM" (Byte Order Mark) seçeneğini işaretleyerek dosyayı kaydedin. BOM, bazı editörler tarafından dosyanın başına eklenen bir karakter dizisidir ve UTF-8 kodlaması için gerekli değildir. Hatta bazı durumlarda sorunlara yol açabilir.

Form Verilerinde Türkçe Karakter Sorunu Nasıl Çözülür?

Form verilerinde Türkçe karakter sorunu yaşıyorsanız, HTML formunun karakter kodlamasının doğru ayarlandığından ve PHP betiğinin de UTF-8 olarak çalıştığından emin olun. Ayrıca, form verilerini alırken ve veritabanına kaydederken herhangi bir dönüştürme işlemi yapmamaya özen gösterin.

Örnek HTML Formu:

<form action="kaydet.php" method="post">
    <label for="ad">Adınız:</label>
    <input type="text" id="ad" name="ad"><br>

    <label for="soyad">Soyadınız:</label>
    <input type="text" id="soyad" name="soyad"><br>

    <input type="submit" value="Kaydet">
</form>

Örnek PHP Betiği (kaydet.php):

<?php
$servername = "localhost";
$username = "kullanici_adi";
$password = "parola";
$dbname = "veritabani_adi";

// Bağlantıyı oluştur
$conn = new mysqli($servername, $username, $password, $dbname);

// Bağlantıyı kontrol et
if ($conn->connect_error) {
    die("Bağlantı hatası: " . $conn->connect_error);
}

// Karakter setini UTF-8 olarak ayarla
mysqli_set_charset($conn, "utf8");

// Form verilerini al
$ad = $_POST["ad"];
$soyad = $_POST["soyad"];

// SQL sorgusu
$sql = "INSERT INTO tablo_adi (ad, soyad) VALUES ('$ad', '$soyad')";

if ($conn->query($sql) === TRUE) {
    echo "Yeni kayıt başarıyla oluşturuldu";
} else {
    echo "Hata: " . $sql . "<br>" . $conn->error;
}

$conn->close();
?>

.htaccess Dosyası ile Karakter Kodlaması Ayarlanabilir mi?

Evet, `.htaccess` dosyası ile de karakter kodlaması ayarlanabilir. Bu yöntem, sunucu tarafında bir yapılandırma yaparak tüm PHP dosyaları için geçerli olacak bir karakter kodlaması belirlemenizi sağlar. Ancak, bu yöntemi kullanmadan önce sunucunuzun `.htaccess` dosyalarını desteklediğinden emin olun.

`.htaccess` dosyasına aşağıdaki satırları ekleyerek UTF-8 karakter kodlamasını ayarlayabilirsiniz:

AddDefaultCharset UTF-8
php_value default_charset "UTF-8"

Bu satırlar, sunucuya varsayılan karakter kodlamasının UTF-8 olduğunu ve PHP'nin de varsayılan karakter kodlamasını UTF-8 olarak kullanmasını söyler.

Veritabanında Zaten Yanlış Kaydedilmiş Türkçe Karakterleri Nasıl Düzeltirim?

Veritabanında zaten yanlış kaydedilmiş Türkçe karakterleri düzeltmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

1. Veritabanı Yedeğini Alın: Herhangi bir işlem yapmadan önce veritabanının bir yedeğini alın. Bu, bir hata durumunda verilerinizi kurtarmanızı sağlar.
2. Yanlış Kodlamayı Belirleyin: Verilerin hangi kodlama ile yanlış kaydedildiğini tespit edin. Genellikle Latin1 veya ISO-8859-9 gibi bir kodlama kullanılmıştır.
3. Verileri UTF-8'e Dönüştürün: SQL sorguları kullanarak verileri UTF-8'e dönüştürün.

Örnek SQL Sorgusu:

Eğer veriler Latin1 kodlaması ile yanlış kaydedilmişse, aşağıdaki sorguyu kullanarak UTF-8'e dönüştürebilirsiniz:

UPDATE tablo_adi SET alan_adi = CONVERT(CAST(CONVERT(alan_adi USING latin1) AS BINARY) USING utf8);

Bu sorgu, `alan_adi` sütunundaki verileri önce Latin1'den BINARY'ye, ardından BINARY'den UTF-8'e dönüştürür. Bu işlemi tüm Türkçe karakter içeren sütunlar için tekrarlayın.

Önemli Not: Bu sorguyu çalıştırmadan önce mutlaka bir test ortamında deneme yapın ve veritabanınızın yedeğini alın. Yanlış bir işlem, verilerin kalıcı olarak bozulmasına neden olabilir.

Vaka Çalışması: E-Ticaret Sitesinde Karşılaşılan Türkçe Karakter Sorunu

Bir e-ticaret sitesinde, ürün adları ve açıklamalarında Türkçe karakterlerin yanlış görüntülendiği bir sorunla karşılaşıldı. Yapılan incelemede, veritabanının Latin1 kodlaması ile çalıştığı, HTML sayfalarının ise UTF-8 kodlaması kullandığı tespit edildi. Bu uyumsuzluk, ürün adları ve açıklamalarında "ş", "ç", "ğ" gibi karakterlerin bozulmasına neden oluyordu.

Çözüm:

1. Veritabanı UTF-8'e dönüştürüldü.
2. Tablolar ve sütunlar UTF-8 karakter kodlaması ile yeniden oluşturuldu.
3. PHP betikleri ve HTML sayfaları UTF-8 kodlaması ile kaydedildi.
4. `.htaccess` dosyası ile varsayılan karakter kodlaması UTF-8 olarak ayarlandı.

Bu adımlar sayesinde, e-ticaret sitesindeki tüm Türkçe karakter sorunları çözüldü ve ürün adları ile açıklamaları doğru bir şekilde görüntülenmeye başlandı.

Özet Tablo: Çözüm Yöntemleri ve Kullanım Alanları

Sonuç

PHP ve MySQL ile çalışan web uygulamalarında Türkçe karakter sorunlarını çözmek için UTF-8 karakter kodlamasını kullanmak en iyi yaklaşımdır. Veritabanı, HTML sayfaları, PHP betikleri ve MySQL bağlantısı dahil olmak üzere her yerde UTF-8'in doğru yapılandırıldığından emin olun. Bu makalede sunulan çözüm yöntemlerini uygulayarak, Türkçe karakter sorunlarını kolayca çözebilir ve web uygulamanızın doğru bir şekilde çalışmasını sağlayabilirsiniz.