Bilgi Bankası

Netstat Nedir? Temel İşlevleri Nelerdir?

Netstat (Network Statistics), ağ bağlantılarını, yönlendirme tablolarını, arayüz istatistiklerini ve çok noktaya yayın üyeliklerini görüntülemek için kullanılan bir komut satırı aracıdır. Temel işlevi, bir bilgisayarın ağ üzerindeki etkin bağlantılarını ve dinlediği portları listelemektir. Bu bilgiler, ağ sorunlarını gidermek, güvenlik açıklarını tespit etmek ve genel ağ performansını izlemek için hayati öneme sahiptir.

Netstat, işletim sisteminin çekirdeği tarafından tutulan ağ verilerine erişerek bu bilgileri sunar. Kullanıcılar, çeşitli parametreler kullanarak çıktıyı filtreleyebilir ve daha spesifik bilgilere ulaşabilir.

Önemli Noktalar:

• Netstat, TCP, UDP, ICMP ve IP protokolleri hakkında bilgi sağlar.
• Yerel ve uzak adresleri, bağlantı durumlarını ve işlem kimliklerini (PID) gösterir.
• Ağ trafiğini izlemek ve analiz etmek için güçlü bir araçtır.

Netstat'ı Hangi İşletim Sistemlerinde Kullanabilirim?

Netstat, neredeyse tüm modern işletim sistemlerinde kullanılabilir. Bunlar arasında Windows, Linux, macOS ve çeşitli Unix türevleri bulunur. Komutun temel işlevselliği işletim sistemleri arasında benzer olsa da, bazı parametreler ve çıktı formatları farklılık gösterebilir.

Windows: Windows'ta netstat komutu, Komut İstemi (cmd.exe) veya PowerShell aracılığıyla kullanılabilir.

Linux/macOS: Linux ve macOS'ta netstat komutu, terminal uygulaması aracılığıyla kullanılabilir. Genellikle /bin veya /sbin dizinlerinde bulunur.

Adım Adım Talimat (Linux/macOS):

1. Terminal uygulamasını açın.
2. netstat komutunu yazın ve Enter tuşuna basın.
3. Çeşitli parametreler kullanarak çıktıyı filtreleyebilirsiniz (örneğin, netstat -an tüm aktif bağlantıları ve dinleme portlarını gösterir).

Netstat Komutunun Temel Parametreleri Nelerdir?

Netstat komutu, çeşitli parametreler aracılığıyla özelleştirilebilir. İşte en sık kullanılan parametrelerden bazıları:

• -a (all): Tüm aktif bağlantıları ve dinleme portlarını gösterir.
• -n (numeric): Adresleri ve port numaralarını sembolik isimler yerine sayısal olarak gösterir. Bu, DNS çözümlemesi yapmaktan kaçınarak daha hızlı sonuçlar elde etmenizi sağlar.
• -t (tcp): Sadece TCP bağlantılarını gösterir.
• -u (udp): Sadece UDP bağlantılarını gösterir.
• -p (program): Her bağlantıyla ilişkili olan işlem kimliğini (PID) ve program adını gösterir. (Linux/macOS'ta genellikle root yetkisi gerektirir)
• -l (listening): Sadece dinleme portlarını gösterir.
• -r (routing table): Yönlendirme tablosunu gösterir.
• -s (statistics): Her protokol için istatistikleri gösterir.
• -i (interface): Her ağ arayüzü için istatistikleri gösterir.

Örnek Kullanım:

netstat -antp

Bu komut, tüm aktif TCP bağlantılarını ve dinleme portlarını sayısal adreslerle ve ilişkili işlem kimlikleriyle (PID) birlikte gösterir.

Netstat Çıktısını Nasıl Yorumlarım? Bağlantı Durumları Ne Anlama Gelir?

Netstat çıktısı, genellikle aşağıdaki sütunları içerir:

• Proto: Kullanılan protokol (TCP veya UDP).
• Local Address: Yerel bilgisayarın IP adresi ve port numarası.
• Foreign Address: Uzak bilgisayarın IP adresi ve port numarası.
• State: Bağlantının durumu.

Bağlantı Durumları:

• ESTABLISHED: Bağlantı kurulmuş ve veri aktarımı devam ediyor.
• LISTEN: Port, gelen bağlantıları dinliyor.
• SYN_SENT: Bağlantı isteği gönderildi.
• SYN_RECEIVED: Bağlantı isteği alındı.
• FIN_WAIT1: Bağlantıyı sonlandırma isteği gönderildi.
• FIN_WAIT2: Uzak uçtan bağlantıyı sonlandırma onayı bekleniyor.
• TIME_WAIT: Bağlantı sonlandırıldı ve son paketlerin alınması için bir süre bekleniyor. Bu durum, bağlantının düzgün bir şekilde kapatılmasını sağlar.
• CLOSE_WAIT: Uzak uç bağlantıyı sonlandırma isteği gönderdi. Yerel uç, bağlantıyı kapatmaya hazırlanıyor.
• CLOSED: Bağlantı kapalı.

Örnek Çıktı Yorumlama:

tcp        0      0 127.0.0.1:8080          0.0.0.0:*               LISTEN      1234/java

Bu çıktı, yerel bilgisayarın 8080 portunda (127.0.0.1:8080) dinleme yaptığını ve bu portun Java (PID 1234) tarafından kullanıldığını gösterir.

Netstat ile Ağ Sorunlarını Nasıl Giderebilirim? Gerçek Hayattan Örnekler Nelerdir?

Netstat, ağ sorunlarını gidermek için güçlü bir araçtır. İşte bazı örnekler:

• Yüksek CPU Kullanımı: Bir uygulamanın aşırı CPU kullandığını fark ederseniz, netstat kullanarak bu uygulamanın hangi ağ bağlantılarını kullandığını ve ne kadar veri aktardığını görebilirsiniz. Aşırı veri aktarımı, kötü amaçlı yazılımların veya hatalı bir uygulamanın belirtisi olabilir.
• Bağlantı Sorunları: Bir web sitesine veya sunucuya bağlanmakta sorun yaşıyorsanız, netstat kullanarak bağlantı durumunu kontrol edebilirsiniz. Eğer bağlantı durumu SYN_SENT'te takılı kalmışsa, uzak sunucuya ulaşmakta bir sorun olabilir.
• Güvenlik Açıkları: Netstat, sisteminizde açık olan ve dinleme yapan portları gösterir. Bilmediğiniz veya gereksiz portların açık olduğunu fark ederseniz, bu durum güvenlik açığına işaret edebilir. Bu portları kapatmak veya güvenlik duvarı ile korumak önemlidir.

Vaka Çalışması:

Bir şirket, web sunucularının yavaş çalıştığını fark ediyor. Netstat kullanılarak yapılan analizde, sunucuların çok sayıda TIME_WAIT durumunda bağlantıya sahip olduğu görülüyor. Bu durum, sunucuların bağlantıları düzgün bir şekilde kapatamadığını ve kaynakların tükenmesine neden olduğunu gösteriyor. Sorunun kaynağı, sunucu tarafındaki bir yazılım hatası olarak tespit ediliyor ve düzeltildikten sonra performans sorunları ortadan kalkıyor.

Adım Adım Talimat (Ağ Sorunlarını Giderme):

1. Netstat komutunu uygun parametrelerle çalıştırın (örneğin, netstat -ant).
2. Çıktıyı dikkatlice inceleyin. Şüpheli bağlantıları, bilinmeyen portları veya olağandışı durumları arayın.
3. İlgili işlem kimliklerini (PID) not alın ve bu işlemlerin ne olduğunu araştırın.
4. Gerekirse, güvenlik duvarı ayarlarınızı kontrol edin ve şüpheli portları kapatın.
5. Ağ trafiğini daha detaylı analiz etmek için Wireshark gibi bir ağ analiz aracı kullanabilirsiniz.

Netstat Alternatifleri Nelerdir? ss Komutu Hakkında Bilgi

Netstat, uzun yıllardır kullanılan bir araç olmasına rağmen, bazı modern işletim sistemlerinde yerini daha gelişmiş alternatiflere bırakmaya başlamıştır. Özellikle Linux sistemlerinde ss (socket statistics) komutu, netstat'ın yerine geçmektedir.

ss Komutunun Avantajları:

• Daha Hızlı: ss komutu, kernel verilerine doğrudan erişerek daha hızlı sonuçlar üretir.
• Daha Detaylı Bilgi: ss komutu, TCP bağlantıları hakkında daha detaylı bilgi sağlar, örneğin TCP pencere boyutları ve RTT (Round-Trip Time) gibi.
• Daha Esnek Filtreleme: ss komutu, daha gelişmiş filtreleme seçenekleri sunar.

ss Komutu Örnekleri:

ss -ant

Bu komut, netstat -ant komutuna benzer şekilde tüm aktif TCP bağlantılarını ve dinleme portlarını gösterir.

ss -lt

Bu komut, sadece TCP dinleme portlarını gösterir.

ss -o state established '( dport = :80 or dport = :443 )'

Bu komut, 80 veya 443 portuna bağlı olan ve ESTABLISHED durumunda olan TCP bağlantılarını gösterir.

Diğer Alternatifler:

• tcpdump: Ağ trafiğini yakalamak ve analiz etmek için kullanılan güçlü bir araçtır.
• Wireshark: Ağ trafiğini görsel olarak analiz etmek için kullanılan grafiksel bir arayüz sunar.
• nmap: Ağ taraması yapmak ve açık portları tespit etmek için kullanılır.

Netstat, ss ve tcpdump Karşılaştırması:

Netstat Çıktısını Düzenli Aralıklarla Nasıl İzleyebilirim?

Ağ trafiğini düzenli aralıklarla izlemek, ani değişiklikleri veya potansiyel sorunları tespit etmek için önemlidir. Netstat çıktısını düzenli aralıklarla izlemek için aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsiniz:

Bash Script (Linux/macOS):

#!/bin/bash

while true
do
  netstat -antp | grep ESTABLISHED
  sleep 5  # 5 saniyede bir tekrarla
  clear    # Ekranı temizle (isteğe bağlı)
done

Bu script, sürekli olarak netstat çıktısını alacak ve ESTABLISHED durumundaki bağlantıları gösterecektir. sleep komutu, döngünün ne sıklıkla tekrar edeceğini belirler. clear komutu, ekranı temizleyerek çıktının daha okunabilir olmasını sağlar.

PowerShell Script (Windows):

while ($true) {
  netstat -ano | Where-Object {$_.State -eq "Established"}
  Start-Sleep -Seconds 5
  Clear-Host
}

Bu script, Windows'ta netstat çıktısını alacak ve "Established" durumundaki bağlantıları gösterecektir. Start-Sleep komutu, döngünün ne sıklıkla tekrar edeceğini belirler. Clear-Host komutu, ekranı temizleyerek çıktının daha okunabilir olmasını sağlar.

Grafiksel İzleme Araçları:

Grafiksel arayüz sunan ağ izleme araçları, ağ trafiğini daha kolay görselleştirmek ve analiz etmek için kullanılabilir. Bu araçlar genellikle gerçek zamanlı grafikler ve uyarılar sunar. Örnekler arasında Nagios, Zabbix ve PRTG Network Monitor bulunur.

Önemli Noktalar:

• Düzenli aralıklarla izleme yaparken, sistem kaynaklarını (CPU, bellek) aşırı yüklememeye dikkat edin.
• İzleme sıklığını, ihtiyaçlarınıza ve sisteminizin kapasitesine göre ayarlayın.
• Anormal durumları tespit etmek için bir temel oluşturun ve bu temele göre değişiklikleri izleyin.

Özet:

Netstat, ağ bağlantılarını izlemek ve ağ sorunlarını gidermek için vazgeçilmez bir araçtır. Bu makalede, netstat'ın temel işlevlerini, parametrelerini, çıktı yorumlamasını ve alternatiflerini detaylı bir şekilde inceledik. Ayrıca, netstat ile ağ sorunlarını nasıl giderebileceğinize dair gerçek hayattan örnekler ve adım adım talimatlar sunduk. Bu bilgiler, ağ yöneticileri, sistem yöneticileri ve güvenlik uzmanları için değerli bir kaynak olacaktır.