Bilgi Bankası

Giriş

Microsoft SQL Server Desktop Engine (MSDE), SQL Server 7.0 ve SQL Server 2000'in basitleştirilmiş, ücretsiz bir sürümüydü. Genellikle küçük uygulamalar ve tek kullanıcılı ortamlar için tasarlanmıştı. Ancak, MSDE'nin sınırlamaları (örneğin, işlemci ve bellek kullanımı kısıtlamaları) ve Microsoft'un desteğinin sona ermesi, kullanıcıları daha güncel ve yetenekli bir veritabanı platformuna geçmeye zorladı. SQL Server 2005 Express, MSDE'nin halefi olarak kabul edilebilir ve önemli ölçüde daha fazla özellik, performans ve ölçeklenebilirlik sunar. Bu rehber, MSDE'den SQL Server 2005 Express'e geçiş sürecini adım adım anlatarak, geçişin sorunsuz ve başarılı bir şekilde tamamlanmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Bu geçiş, sadece veritabanı yazılımını değiştirmekten daha fazlasını ifade eder. Uygulamalarınızın performansını artırmak, güvenlik açıklarını gidermek ve gelecekteki büyüme için daha sağlam bir temel oluşturmak anlamına gelir. Bu rehberde, geçiş öncesi hazırlık, veri taşıma yöntemleri, uygulama uyumluluğu, performans optimizasyonu ve geçiş sonrası doğrulama gibi kritik adımlar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

1. Geçiş Öncesi Hazırlık

1.1. Mevcut MSDE Ortamının Değerlendirilmesi

Geçişe başlamadan önce, mevcut MSDE ortamınızı kapsamlı bir şekilde değerlendirmek önemlidir. Bu değerlendirme, veritabanı boyutunu, kullanılan özellikleri, uygulama bağımlılıklarını ve performansı anlamanıza yardımcı olacaktır.

• Veritabanı Boyutunu Belirleme: Veritabanı boyutunu belirlemek için SQL Server Management Studio (SSMS) veya komut satırı araçlarını kullanabilirsiniz. Bu bilgi, geçiş için gerekli depolama alanını ve zamanını tahmin etmenize yardımcı olacaktır.
• Kullanılan Özellikleri Belirleme: Hangi MSDE özelliklerinin kullanıldığını belirlemek, SQL Server 2005 Express'te eşdeğer özelliklerin olup olmadığını ve geçiş sırasında herhangi bir değişiklik yapmanız gerekip gerekmediğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
• Uygulama Bağımlılıklarını Belirleme: Uygulamalarınızın hangi veritabanı nesnelerine (tablolar, görünümler, saklı yordamlar, tetikleyiciler vb.) bağımlı olduğunu belirlemek, geçiş sırasında uygulama kodunda herhangi bir değişiklik yapmanız gerekip gerekmediğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
• Performans Analizi: Mevcut MSDE ortamının performansını analiz etmek, geçiş sonrası performansı iyileştirmek için hangi alanlara odaklanmanız gerektiğini belirlemenize yardımcı olacaktır.

1.2. SQL Server 2005 Express'in Gereksinimlerinin İncelenmesi

SQL Server 2005 Express'in sistem gereksinimlerini ve özelliklerini incelemek, donanım ve yazılım uyumluluğunu sağlamak için önemlidir.

• Sistem Gereksinimleri: SQL Server 2005 Express'in işlemci, bellek, depolama ve işletim sistemi gereksinimlerini karşıladığınızdan emin olun.
• Sürümler ve Özellikler: SQL Server 2005 Express'in farklı sürümlerini ve özelliklerini inceleyin ve ihtiyaçlarınıza en uygun olanı seçin.
• Sınırlamalar: SQL Server 2005 Express'in MSDE'ye kıyasla daha fazla özelliği olsa da, bazı sınırlamaları vardır (örneğin, veritabanı boyutu, bellek kullanımı). Bu sınırlamaları göz önünde bulundurun ve uygulamanızın gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını kontrol edin.

1.3. Geçiş Stratejisinin Planlanması

Geçiş stratejisi planlamak, geçişin sorunsuz ve başarılı bir şekilde tamamlanmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurun:

• Geçiş Yöntemi: Veritabanını taşımak için kullanacağınız yöntemi seçin (örneğin, yedekleme ve geri yükleme, ayırma ve bağlama, veri aktarma hizmetleri).
• Kesinti Süresi: Geçiş sırasında oluşacak kesinti süresini planlayın ve kullanıcıları bilgilendirin.
• Test Ortamı: Geçişi gerçek ortama uygulamadan önce bir test ortamında denemek, olası sorunları önceden tespit etmenize ve gidermenize yardımcı olacaktır.
• Geri Alma Planı: Geçiş sırasında bir sorun oluşması durumunda, veritabanını eski haline döndürmek için bir geri alma planı hazırlayın.

2. SQL Server 2005 Express'in Kurulumu

2.1. Kurulum Dosyalarının İndirilmesi

Microsoft'un web sitesinden SQL Server 2005 Express kurulum dosyalarını indirin.

2.2. Kurulum Süreci

Kurulum sürecini başlatın ve aşağıdaki adımları izleyin:

1. Kurulum sihirbazını başlatın.
2. Lisans sözleşmesini kabul edin.
3. Kurulacak özellikleri seçin (örneğin, Database Engine, SQL Server Management Studio Express).
4. Kurulum dizinini belirtin.
5. Kimlik doğrulama modunu seçin (Windows Authentication veya Mixed Mode).
6. Kurulumu tamamlayın.

2.3. Kurulumun Doğrulanması

Kurulumun başarılı bir şekilde tamamlandığını doğrulamak için SQL Server Management Studio Express'i kullanarak sunucuya bağlanmayı deneyin.

3. Veri Taşıma Yöntemleri

3.1. Yedekleme ve Geri Yükleme

Yedekleme ve geri yükleme, en yaygın ve güvenilir veri taşıma yöntemlerinden biridir.

1. MSDE'de veritabanının yedeğini alın.

   
   BACKUP DATABASE VeritabaniAdi TO DISK = 'C:\Yedekleme\VeritabaniAdi.bak'
     

2. SQL Server 2005 Express'te veritabanını geri yükleyin.

   
   RESTORE DATABASE VeritabaniAdi FROM DISK = 'C:\Yedekleme\VeritabaniAdi.bak'
   WITH MOVE 'VeritabaniAdi_Data' TO 'D:\Veri\VeritabaniAdi.mdf',
   MOVE 'VeritabaniAdi_Log' TO 'D:\Veri\VeritabaniAdi_log.ldf'
     

Not: Geri yükleme sırasında, veritabanı dosyalarının fiziksel konumlarını doğru bir şekilde belirtmeniz önemlidir.

3.2. Ayırma ve Bağlama

Ayırma ve bağlama, veritabanı dosyalarını MSDE'den SQL Server 2005 Express'e taşımak için başka bir yöntemdir.

1. MSDE'de veritabanını ayırın.

   
   EXEC sp_detach_db 'VeritabaniAdi'
     

2. Veritabanı dosyalarını (MDF ve LDF) SQL Server 2005 Express sunucusuna kopyalayın.
3. SQL Server 2005 Express'te veritabanını bağlayın.

   
   CREATE DATABASE VeritabaniAdi
   ON (FILENAME = 'D:\Veri\VeritabaniAdi.mdf'),
   (FILENAME = 'D:\Veri\VeritabaniAdi_log.ldf')
   FOR ATTACH;
     

3.3. Veri Aktarma Hizmetleri (DTS/SSIS)

Veri Aktarma Hizmetleri (DTS) (SQL Server 2000'de) veya SQL Server Integration Services (SSIS) (SQL Server 2005 ve sonrasında), verileri MSDE'den SQL Server 2005 Express'e taşımak için kullanılabilir. Bu yöntem, daha karmaşık veri dönüştürme ve temizleme işlemleri için uygundur.

SSIS'i kullanarak bir veri akışı oluşturabilir ve verileri MSDE'den SQL Server 2005 Express'e aktarabilirsiniz.

4. Uygulama Uyumluluğu

4.1. Bağlantı Dizelerinin Güncellenmesi

Uygulamalarınızın SQL Server 2005 Express'e bağlanabilmesi için bağlantı dizelerini güncellemeniz gerekecektir. Bağlantı dizelerinde sunucu adı, veritabanı adı, kullanıcı adı ve parola gibi bilgiler yer alır.

Örneğin, bir .NET uygulamasında bağlantı dizesi aşağıdaki gibi olabilir:

Server=MyServer\SQLEXPRESS;Database=MyDatabase;Integrated Security=True;

Not: Sunucu adını doğru bir şekilde belirtmeniz önemlidir. Varsayılan SQL Server 2005 Express örneği için ".\SQLEXPRESS" veya "(local)\SQLEXPRESS" kullanabilirsiniz.

4.2. SQL Sözdizimi Uyumluluğu

MSDE ve SQL Server 2005 Express arasında SQL sözdizimi farklılıkları olabilir. Uygulama kodunuzu gözden geçirin ve SQL Server 2005 Express ile uyumlu hale getirin.

Örneğin, bazı eski SQL Server sürümlerinde kullanılan bazı fonksiyonlar veya yapılar, SQL Server 2005 Express'te desteklenmeyebilir. Bu durumda, eşdeğer fonksiyonları veya yapıları kullanmanız gerekebilir.

4.3. Veri Tipleri

MSDE ve SQL Server 2005 Express arasındaki veri tipi farklılıklarını kontrol edin. Bazı veri tipleri farklı şekilde yorumlanabilir veya desteklenmeyebilir. Bu durumda, veri tiplerini uyumlu hale getirmeniz gerekebilir.

Örneğin, `text` veri tipi yerine `varchar(max)` veri tipini kullanmanız gerekebilir.

5. Performans Optimizasyonu

5.1. İndeksleme

Veritabanı performansını artırmak için tablolarınızda uygun indeksler oluşturun. İndeksler, sorguların daha hızlı çalışmasını sağlar.

CREATE INDEX IX_Musteri_Soyadi ON Musteri (Soyadi);

5.2. Sorgu Optimizasyonu

Sorgularınızı optimize edin. Gereksiz veri çekmekten kaçının ve sorgularınızda indeksleri kullanın.

SQL Server Management Studio'da sorgu yürütme planlarını inceleyerek, sorgularınızın nasıl çalıştığını ve hangi alanlarda iyileştirme yapabileceğinizi görebilirsiniz.

5.3. Veritabanı Bakımı

Veritabanınızın düzenli olarak bakımını yapın. İndeksleri yeniden oluşturun, istatistikleri güncelleyin ve gereksiz verileri temizleyin.

-- İndeksleri yeniden oluşturma
ALTER INDEX ALL ON Musteri REBUILD;

-- İstatistikleri güncelleme
UPDATE STATISTICS Musteri;

6. Geçiş Sonrası Doğrulama

6.1. Veri Bütünlüğünün Kontrolü

Geçiş sonrasında, verilerin doğru bir şekilde taşındığından ve veri bütünlüğünün korunduğundan emin olun. Veri bütünlüğünü kontrol etmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

• Tablolardaki kayıt sayılarını karşılaştırın.
• Önemli verileri rastgele seçerek karşılaştırın.
• Veri bütünlüğünü sağlamak için kontrol toplamları (checksum) kullanın.

6.2. Uygulama Testleri

Uygulamalarınızın SQL Server 2005 Express ile doğru bir şekilde çalıştığını doğrulamak için kapsamlı testler yapın. Tüm fonksiyonların beklendiği gibi çalıştığından emin olun.

6.3. Performans İzleme

Geçiş sonrası performansı izleyin. Herhangi bir performans sorunu tespit ederseniz, optimizasyon adımlarını tekrar gözden geçirin.

SQL Server Profiler veya SQL Server Management Studio'daki performans izleme araçlarını kullanarak, sunucunun performansını izleyebilir ve olası sorunları tespit edebilirsiniz.

7. Gerçek Hayattan Örnekler ve Vaka Çalışmaları

Örnek 1: Küçük Bir İşletmenin Geçişi

Küçük bir işletme, muhasebe uygulaması için MSDE kullanıyordu. MSDE'nin performans sorunları ve sınırlamaları nedeniyle SQL Server 2005 Express'e geçmeye karar verdiler. Geçiş öncesinde, veritabanı boyutunu ve uygulama bağımlılıklarını analiz ettiler. Yedekleme ve geri yükleme yöntemini kullanarak veritabanını SQL Server 2005 Express'e taşıdılar. Uygulama bağlantı dizelerini güncellediler ve kapsamlı testler yaptılar. Geçiş sonrasında, uygulamanın performansı önemli ölçüde arttı ve işletme daha güvenilir bir veritabanı platformuna sahip oldu.

Örnek 2: Bir Web Uygulamasının Geçişi

Bir web uygulaması, kullanıcı verilerini depolamak için MSDE kullanıyordu. MSDE'nin güvenlik açıkları ve ölçeklenebilirlik sorunları nedeniyle SQL Server 2005 Express'e geçmeye karar verdiler. Geçiş öncesinde, veritabanı şemasını ve SQL sorgularını analiz ettiler. Veri Aktarma Hizmetlerini (DTS) kullanarak verileri SQL Server 2005 Express'e taşıdılar. Uygulama kodunu güncellediler ve güvenlik testleri yaptılar. Geçiş sonrasında, web uygulamasının güvenliği ve performansı arttı.

8. Görsel Açıklamalar

Şema: MSDE'den SQL Server 2005 Express'e Geçiş Süreci

(Metin açıklaması: Bu şema, MSDE'den SQL Server 2005 Express'e geçiş sürecinin adımlarını göstermektedir. Adımlar şunlardır: 1. Mevcut MSDE ortamının değerlendirilmesi 2. SQL Server 2005 Express'in kurulumu 3. Veri taşıma yönteminin seçimi ve uygulanması 4. Uygulama uyumluluğunun sağlanması 5. Performans optimizasyonu 6. Geçiş sonrası doğrulama )

Grafik: Performans Karşılaştırması

(Metin açıklaması: Bu grafik, MSDE ve SQL Server 2005 Express arasındaki performans karşılaştırmasını göstermektedir. Grafikte, sorgu yürütme süresi, işlemci kullanımı ve bellek kullanımı gibi metrikler yer almaktadır. SQL Server 2005 Express'in MSDE'ye kıyasla daha iyi performans gösterdiği görülmektedir.)

9. Sık Sorulan Sorular

• Soru: SQL Server 2005 Express ücretsiz mi?
• Cevap: Evet, SQL Server 2005 Express ücretsizdir. Ancak, bazı sınırlamaları vardır (örneğin, veritabanı boyutu, bellek kullanımı).
• Soru: MSDE'den SQL Server 2005 Express'e geçiş ne kadar sürer?
• Cevap: Geçiş süresi, veritabanı boyutuna, uygulama karmaşıklığına ve kullanılan geçiş yöntemine bağlıdır. Basit bir geçiş birkaç saat sürebilirken, karmaşık bir geçiş birkaç gün sürebilir.
• Soru: Geçiş sırasında bir sorun oluşursa ne yapmalıyım?
• Cevap: Geçiş öncesinde bir geri alma planı hazırlamanız önemlidir. Sorun oluşması durumunda, veritabanını eski haline döndürebilirsiniz. Ayrıca, Microsoft'un web sitesinde ve çeşitli forumlarda geçişle ilgili yardım ve destek bulabilirsiniz.
• Soru: SQL Server 2005 Express'i nasıl güncelleyebilirim?
• Cevap: SQL Server 2005 Express'i daha yeni bir sürüme (örneğin, SQL Server 2019 Express) yükseltebilirsiniz. Yükseltme işlemi, mevcut veritabanınızı koruyarak, daha fazla özellik ve performans iyileştirmesi elde etmenizi sağlar.

10. Sonuç ve Özet

MSDE'den SQL Server 2005 Express'e geçiş, uygulamalarınızın performansını artırmak, güvenlik açıklarını gidermek ve gelecekteki büyüme için daha sağlam bir temel oluşturmak için önemli bir adımdır. Bu rehberde, geçiş öncesi hazırlık, veri taşıma yöntemleri, uygulama uyumluluğu, performans optimizasyonu ve geçiş sonrası doğrulama gibi kritik adımlar detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu adımları izleyerek, geçişin sorunsuz ve başarılı bir şekilde tamamlanmasını sağlayabilirsiniz.

Geçişin başarılı olması için, dikkatli bir planlama, kapsamlı testler ve sürekli izleme önemlidir. Geçiş sırasında herhangi bir sorunla karşılaşırsanız, Microsoft'un web sitesinde ve çeşitli forumlarda yardım ve destek bulabilirsiniz.

SQL Server 2005 Express'in sınırlamalarını göz önünde bulundurun ve uygulamanızın gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını kontrol edin. Gerekirse, daha gelişmiş bir SQL Server sürümüne yükseltmeyi düşünebilirsiniz.

Başarılı bir geçiş dileriz!