Bilgi Bankası

Apache Optimizasyonu Neden Önemli?

Apache, web sunucularının temel taşlarından biridir ve Plesk üzerinde barındırılan web sitelerinin performansını doğrudan etkiler. Doğru yapılandırılmamış bir Apache sunucusu, yavaş yükleme sürelerine, yüksek sunucu yüküne ve hatta sitenin çökmesine neden olabilir. Optimizasyon, sunucunun kaynaklarını daha verimli kullanmasını sağlayarak, daha fazla trafiği sorunsuz bir şekilde işlemesine olanak tanır. Bu da, kullanıcı deneyimini iyileştirir, SEO sıralamasını yükseltir ve genel iş performansını artırır.

Önemli Noktalar:

• Hızlı Yükleme Süreleri: Kullanıcılar hızlı yüklenen web sitelerini tercih eder.
• Düşük Sunucu Yükü: Optimizasyon, sunucunun daha az kaynak tüketmesini sağlar.
• Artan Trafik Kapasitesi: Optimize edilmiş bir sunucu, daha fazla eş zamanlı isteği işleyebilir.
• İyileştirilmiş SEO: Arama motorları, hızlı ve kullanıcı dostu web sitelerini daha üst sıralara yerleştirir.

Apache Optimizasyonunda Hangi Alanlara Odaklanmalıyım?

Apache optimizasyonu geniş bir alanı kapsar. Aşağıdaki alanlara odaklanarak başlayabilirsiniz:

1. MPM (Multi-Processing Module) Seçimi: Apache'nin MPM'si, istekleri nasıl işlediğini belirler. Event, Worker ve Prefork gibi farklı MPM'ler mevcuttur. Doğru MPM seçimi, sunucunun performansını önemli ölçüde etkiler.
2. KeepAlive Ayarları: KeepAlive, istemci ile sunucu arasındaki bağlantıyı açık tutarak, birden fazla isteğin aynı bağlantı üzerinden gönderilmesini sağlar. Doğru yapılandırıldığında, bağlantı kurma maliyetini azaltır ve performansı artırır.
3. Modüllerin Optimizasyonu: Kullanılmayan veya gereksiz modüllerin devre dışı bırakılması, sunucunun kaynak tüketimini azaltır.
4. Önbellekleme (Caching): Statik içeriklerin önbelleğe alınması, sunucunun yükünü azaltır ve yükleme sürelerini kısaltır.
5. Sıkıştırma (Compression): Gzip veya Brotli gibi sıkıştırma algoritmaları kullanarak, web sayfalarının boyutunu küçültebilir ve bant genişliği kullanımını azaltabilirsiniz.
6. Güvenlik Ayarları: Güvenlik açıkları, sunucunun performansını olumsuz etkileyebilir. Güvenlik ayarlarının doğru yapılandırılması, hem performansı hem de güvenliği artırır.

MPM (Multi-Processing Module) Seçimi Nasıl Yapılır? Hangi MPM Benim İçin Daha Uygun?

MPM (Multi-Processing Module), Apache'nin istekleri nasıl işlediğini belirleyen bir modüldür. Üç ana MPM vardır: Prefork, Worker ve Event. Her birinin farklı avantajları ve dezavantajları vardır. Seçim, sunucunun donanımına, işletim sistemine ve beklenen trafiğe bağlıdır.

• Prefork: Her bağlantı için yeni bir işlem oluşturur. Daha fazla kaynak tüketir, ancak eski uygulamalarla daha uyumludur. Genellikle PHP'nin mod_php modu ile kullanılır.
• Worker: Her işlem birden fazla thread (iş parçacığı) kullanır. Daha az kaynak tüketir ve daha fazla eş zamanlı bağlantıyı işleyebilir.
• Event: Worker'a benzer, ancak KeepAlive bağlantılarını daha verimli bir şekilde işler. Yüksek trafikli web siteleri için idealdir.

Adım Adım MPM Değiştirme (CentOS/RHEL Örneği):

1. Mevcut MPM'yi Kontrol Etme:

   httpd -V | grep MPM

2. MPM'yi Değiştirme (Örn: Event'e Geçiş):

   yum install httpd-event

   (Gerekirse, diğer MPM'leri kaldırın: yum remove httpd-prefork httpd-worker)

3. Apache'yi Yeniden Başlatma:

   systemctl restart httpd

Vaka Çalışması: Bir e-ticaret sitesi, yoğun kampanya dönemlerinde yüksek trafik nedeniyle performans sorunları yaşıyordu. Prefork MPM kullanılıyordu. Event MPM'e geçiş yapıldıktan sonra, sunucu yükü %40 azaldı ve sayfa yükleme süreleri ortalama 2 saniyeden 0.8 saniyeye düştü.

KeepAlive Ayarları Nasıl Optimize Edilir?

KeepAlive, istemci ile sunucu arasındaki TCP bağlantısını açık tutarak, birden fazla HTTP isteğinin aynı bağlantı üzerinden gönderilmesini sağlar. Bu, her istek için yeni bir bağlantı kurma maliyetini ortadan kaldırır ve performansı artırır. Ancak, KeepAlive ayarlarının yanlış yapılandırılması, sunucunun kaynaklarını gereksiz yere tüketebilir ve performansı olumsuz etkileyebilir.

Önemli KeepAlive Ayarları:

• KeepAlive: Açık veya kapalı (On veya Off).
• KeepAliveTimeout: Bağlantının açık kalma süresi (saniye).
• MaxKeepAliveRequests: Bir bağlantı üzerinden gönderilebilecek maksimum istek sayısı.

Önerilen Ayarlar:

KeepAlive On
KeepAliveTimeout 5
MaxKeepAliveRequests 100

Açıklamalar:

• KeepAlive On: KeepAlive özelliğini etkinleştirir.
• KeepAliveTimeout 5: Bağlantı 5 saniye boyunca aktif değilse kapatılır. Daha kısa bir süre, sunucunun kaynaklarını daha verimli kullanmasını sağlar.
• MaxKeepAliveRequests 100: Bir bağlantı üzerinden maksimum 100 istek gönderilebilir. Bu, sunucunun aşırı yüklenmesini önler.

Adım Adım KeepAlive Ayarlarını Yapılandırma:

1. Apache Konfigürasyon Dosyasını Açma:

   nano /etc/httpd/conf/httpd.conf

   (veya /etc/apache2/apache2.conf)

2. KeepAlive Ayarlarını Bulma veya Ekleme:

   Yukarıdaki önerilen ayarları ekleyin veya mevcut ayarları güncelleyin.

3. Apache'yi Yeniden Başlatma:

   systemctl restart httpd

Görsel Açıklama: (Metinsel Açıklama)

Bir şema düşünün. Şemada, KeepAlive özelliği kapalıyken, her HTTP isteği için yeni bir TCP bağlantısı kuruluyor. Bu, çok sayıda istek için önemli bir gecikmeye neden oluyor. KeepAlive özelliği açıkken, ilk istek için bir bağlantı kuruluyor ve sonraki istekler aynı bağlantı üzerinden gönderiliyor. Bu, gecikmeyi azaltıyor ve performansı artırıyor.

Apache Modüllerinin Optimizasyonu Nasıl Yapılır? Gereksiz Modüller Nasıl Devre Dışı Bırakılır?

Apache, çeşitli işlevler için modüller kullanır. Ancak, her modül kaynak tüketir. Kullanılmayan veya gereksiz modüllerin devre dışı bırakılması, sunucunun kaynak tüketimini azaltır ve performansı artırır. Hangi modüllerin gerekli olduğunu belirlemek için, web sitenizin ihtiyaçlarını analiz etmeniz gerekir.

Yaygın Olarak Kullanılan Apache Modülleri:

• mod_rewrite: URL yönlendirme ve yeniden yazma işlemleri için kullanılır.
• mod_ssl: SSL/TLS şifrelemesi için kullanılır.
• mod_deflate: Sıkıştırma (Gzip) için kullanılır.
• mod_expires: Önbellekleme için kullanılır.
• mod_headers: HTTP başlıklarını manipüle etmek için kullanılır.
• mod_php: PHP desteği için kullanılır. (PHP-FPM önerilir)

Gereksiz Modülleri Devre Dışı Bırakma:

Apache modüllerini devre dışı bırakmak için, genellikle a2dismod komutu kullanılır (Debian/Ubuntu sistemlerinde). CentOS/RHEL sistemlerinde ise, modül konfigürasyon dosyalarını manuel olarak devre dışı bırakmanız gerekebilir.

Adım Adım Modül Devre Dışı Bırakma (Debian/Ubuntu Örneği):

1. Gereksiz Modülü Belirleme: Örneğin, mod_info modülünün gereksiz olduğunu varsayalım.
2. Modülü Devre Dışı Bırakma:

   a2dismod info

3. Apache'yi Yeniden Başlatma:

   systemctl restart apache2

CentOS/RHEL Örneği:

1. Modül Konfigürasyon Dosyasını Bulma: Örneğin, mod_info.conf dosyasını bulun. Genellikle /etc/httpd/conf.modules.d/ dizinindedir.
2. Dosyayı Yeniden Adlandırma veya Silme: Dosyayı yeniden adlandırarak devre dışı bırakabilirsiniz (örn: mod_info.conf.disabled) veya silebilirsiniz (dikkatli olun!).
3. Apache'yi Yeniden Başlatma:

   systemctl restart httpd

Önemli Not: Modülleri devre dışı bırakmadan önce, web sitenizin işlevselliğini etkilemediğinden emin olun. Yanlışlıkla önemli bir modülü devre dışı bırakmak, web sitenizin çalışmamasına neden olabilir.

Önbellekleme (Caching) Nasıl Yapılır? Hangi Önbellekleme Yöntemleri Mevcuttur?

Önbellekleme (Caching), web sitenizin performansını artırmak için en etkili yöntemlerden biridir. Önbellekleme, statik içeriklerin (resimler, CSS dosyaları, JavaScript dosyaları vb.) sunucu yerine istemci tarafında (tarayıcı) veya bir önbellek sunucusunda saklanmasını sağlar. Bu, sunucunun yükünü azaltır ve yükleme sürelerini kısaltır.

Farklı Önbellekleme Yöntemleri:

• Tarayıcı Önbellekleme (Browser Caching): Web tarayıcıları, statik içerikleri yerel olarak saklar. Bu, aynı içeriğin tekrar tekrar indirilmesini önler.
• Sunucu Tarafı Önbellekleme (Server-Side Caching): Sunucu, dinamik içerikleri (veritabanı sorgularının sonuçları, şablonlar vb.) önbelleğe alır. Bu, veritabanı yükünü azaltır ve yanıt sürelerini kısaltır.
• CDN (Content Delivery Network): CDN'ler, web sitenizin içeriğini dünya çapındaki sunucularda saklar. Bu, kullanıcıların içeriğe daha hızlı erişmesini sağlar, özellikle coğrafi olarak uzak bölgelerde.
• Object Caching (Memcached, Redis): Özellikle dinamik web siteleri için, veritabanı sorgularının sonuçlarını veya diğer sık erişilen verileri RAM'de saklamak için kullanılır.

Apache ile Tarayıcı Önbellekleme (mod_expires ve mod_headers):

mod_expires ve mod_headers modülleri, tarayıcı önbelleklemesini yapılandırmak için kullanılır.

Adım Adım Tarayıcı Önbellekleme Yapılandırma:

1. mod_expires Modülünü Etkinleştirme: (Gerekirse)

   a2enmod expires

2. Apache Konfigürasyon Dosyasını Düzenleme: .htaccess veya httpd.conf
3. Önbellekleme Kurallarını Ekleme:

   
   <IfModule mod_expires.c>
     ExpiresActive On
     ExpiresByType image/jpeg "access plus 1 year"
     ExpiresByType image/gif "access plus 1 year"
     ExpiresByType image/png "access plus 1 year"
     ExpiresByType text/css "access plus 1 month"
     ExpiresByType application/javascript "access plus 1 month"
   </IfModule>
   

4. Apache'yi Yeniden Başlatma:

   systemctl restart apache2

Açıklama:

• ExpiresActive On: Önbellekleme özelliğini etkinleştirir.
• ExpiresByType: Belirli dosya türleri için önbellekleme sürelerini tanımlar. Örneğin, image/jpeg dosyaları 1 yıl boyunca önbelleğe alınır.

Sıkıştırma (Compression) Nasıl Yapılır? Gzip ve Brotli Arasındaki Fark Nedir?

Sıkıştırma (Compression), web sayfalarının boyutunu küçülterek, bant genişliği kullanımını azaltır ve yükleme sürelerini kısaltır. Gzip ve Brotli, web sayfalarını sıkıştırmak için kullanılan iki popüler algoritmadır. Brotli, Gzip'e göre daha yeni ve daha etkili bir sıkıştırma algoritmasıdır.

Apache ile Gzip Sıkıştırması (mod_deflate):

Adım Adım Gzip Yapılandırma:

1. mod_deflate Modülünü Etkinleştirme:

   a2enmod deflate

2. Apache Konfigürasyon Dosyasını Düzenleme: .htaccess veya httpd.conf
3. Sıkıştırma Kurallarını Ekleme:

   
   <IfModule mod_deflate.c>
     AddOutputFilterByType DEFLATE text/plain
     AddOutputFilterByType DEFLATE text/html
     AddOutputFilterByType DEFLATE text/xml
     AddOutputFilterByType DEFLATE text/css
     AddOutputFilterByType DEFLATE application/javascript
     AddOutputFilterByType DEFLATE application/xml
     AddOutputFilterByType DEFLATE application/xhtml+xml
     AddOutputFilterByType DEFLATE application/rss+xml
     AddOutputFilterByType DEFLATE application/atom+xml
   </IfModule>
   

4. Apache'yi Yeniden Başlatma:

   systemctl restart apache2

Apache ile Brotli Sıkıştırması (mod_brotli):

Brotli, Gzip'e göre daha yeni ve daha iyi sıkıştırma sağlayan bir algoritmadır. Apache'de mod_brotli modülü ile kullanılır.

Adım Adım Brotli Yapılandırma:

1. mod_brotli Modülünü Kurma ve Etkinleştirme:

   a2enmod brotli

2. Apache Konfigürasyon Dosyasını Düzenleme: .htaccess veya httpd.conf
3. Brotli Sıkıştırma Kurallarını Ekleme:

   
   <IfModule mod_brotli.c>
       AddOutputFilterByType BROTLI_COMPRESS text/html text/plain text/xml text/css application/javascript application/x-javascript application/xml application/json
       BrotliFilterQuality 11
       BrotliFilterLength 512
   </IfModule>
   

4. Apache'yi Yeniden Başlatma:

   systemctl restart apache2

Önemli Not: Brotli, eski tarayıcılar tarafından desteklenmeyebilir. Bu nedenle, hem Gzip hem de Brotli'yi birlikte kullanmak, en iyi sonucu verebilir. Bu, modern tarayıcıların Brotli'yi kullanmasını, eski tarayıcıların ise Gzip'i kullanmasını sağlar.