Hetzner, güçlü altyapısı ve rekabetçi fiyatlarıyla bilinir. Dedicated sunucularında, KVM erişimi olmaması durumunda bile, Rescue Modu aracılığıyla ISO dosyalarını kullanarak işletim sistemi kurulumu yapmak mümkündür. Bu makale, Hetzner Rescue Modu'nu kullanarak KVM erişimi olmadan ISO kurulumunun nasıl yapılacağına dair kapsamlı bir rehber sunmaktadır. Bu süreç, özellikle yeni bir işletim sistemi kurmak, mevcut bir sistemi kurtarmak veya özel bir konfigürasyon uygulamak istediğinizde oldukça kullanışlıdır.
1. Giriş
Hetzner Rescue Modu, sunucunuzda bir işletim sistemi bulunmadığı veya mevcut işletim sistemine erişilemediği durumlarda sunucunuzu başlatmak için kullanılan özel bir ortamdır. Bu mod, temel araçlar ve ağ bağlantısıyla birlikte gelir, böylece sunucunuzu tamir edebilir, veri kurtarabilir veya yeni bir işletim sistemi kurabilirsiniz. KVM (Keyboard, Video, Mouse) erişimi, sunucunuzu uzaktan kontrol etmenizi sağlayan bir sanallaştırma teknolojisidir. Ancak, KVM erişimi olmayan Hetzner sunucularında, ISO kurulumu biraz daha karmaşık bir süreçtir. Bu rehber, bu süreci adım adım açıklayarak, herkesin kolayca uygulayabileceği bir yöntem sunmayı amaçlamaktadır.
1.1. Rescue Modu'nun Önemi
Rescue Modu, sunucu yöneticileri için hayati öneme sahiptir. İşte bazı önemli nedenleri:
- Veri Kurtarma: Çöken bir işletim sisteminden veri kurtarmak için idealdir.
- Sistem Onarımı: Bozuk bir sistemi düzeltmek veya yapılandırma sorunlarını gidermek için kullanılır.
- İşletim Sistemi Kurulumu: KVM erişimi olmadan yeni bir işletim sistemi kurmanın tek yoludur.
- Güvenlik Taraması: Sunucunuzu kötü amaçlı yazılımlara karşı taramak için kullanılabilir.
1.2. KVM'siz ISO Kurulumunun Zorlukları
KVM erişimi olmadan ISO kurulumu yapmanın bazı zorlukları şunlardır:
- Konsol Erişimi Eksikliği: KVM olmadan, kurulum sırasında grafiksel arayüz veya konsol erişimi mümkün değildir.
- Ağ Yapılandırması: Kurulum sırasında ağ yapılandırması manuel olarak yapılmalıdır.
- Boot Sırasını Değiştirme: Genellikle BIOS'a erişim mümkün olmadığından, boot sırasını değiştirmek zordur.
2. Hazırlık Aşaması
ISO kurulumuna başlamadan önce, gerekli hazırlıkları yapmak önemlidir. Bu aşama, kurulumun sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını sağlar.
2.1. Gerekli Araçlar ve Yazılımlar
- SSH İstemcisi: Sunucunuza bağlanmak için PuTTY (Windows), Terminal (macOS/Linux) gibi bir SSH istemcisine ihtiyacınız olacak.
- ISO Dosyası: Kurmak istediğiniz işletim sisteminin ISO dosyasını indirin.
- Web Sunucusu: ISO dosyasını sunucunuza indirebilmek için internet üzerinden erişilebilen bir web sunucusuna ihtiyacınız olacak (örneğin, kendi sunucunuz veya bir dosya paylaşım hizmeti).
- Hetzner Müşteri Paneli Erişimi: Sunucunuzu Rescue Modu'na almak ve yönetmek için Hetzner müşteri paneline erişiminiz olmalıdır.
2.2. ISO Dosyasını Hazırlama
ISO dosyasını indirdikten sonra, onu bir web sunucusuna yüklemeniz veya internet üzerinden erişilebilir hale getirmeniz gerekir. Bu, genellikle bir FTP istemcisi veya web sunucusunun kontrol paneli aracılığıyla yapılır.
2.3. Ağ Bilgilerini Toplama
Kurulum sırasında statik IP adresi atamanız gerekebilir. Bu nedenle, sunucunuzun ağ bilgilerini (IP adresi, ağ maskesi, ağ geçidi, DNS sunucuları) önceden toplamanız önemlidir. Bu bilgileri Hetzner müşteri panelinden veya sunucunuzun mevcut yapılandırmasından elde edebilirsiniz.
3. Rescue Modu'na Giriş
Hazırlıklar tamamlandıktan sonra, sunucunuzu Rescue Modu'na almanız gerekir.
3.1. Hetzner Müşteri Paneline Giriş
Hetzner müşteri paneline (Robot) giriş yapın ve sunucunuzu seçin.
3.2. Rescue Sistemini Etkinleştirme
Sunucu detayları sayfasında, "Rescue Sistemi" bölümünü bulun ve etkinleştirin. Genellikle size bir SSH anahtarı veya şifre sorulacaktır. SSH anahtarı kullanmanız daha güvenlidir. Eğer daha önce bir SSH anahtarı oluşturmadıysanız, oluşturmanız önerilir. Şifre seçeneğini kullanırsanız, güçlü bir şifre seçtiğinizden emin olun.
3.3. SSH ile Rescue Modu'na Bağlanma
Rescue Modu etkinleştirildikten sonra, size verilen IP adresi, kullanıcı adı (genellikle "root") ve şifre veya SSH anahtarıyla sunucunuza SSH üzerinden bağlanın.
ssh root@rescue_ip_adresi
4. ISO Kurulum Süreci
Rescue Modu'na bağlandıktan sonra, ISO kurulum sürecine başlayabilirsiniz.
4.1. ISO Dosyasını İndirme
Rescue Modu'nda, ISO dosyasını sunucunuza indirmeniz gerekir. `wget` veya `curl` gibi komutları kullanarak ISO dosyasını indirebilirsiniz.
wget http://web_sunucunuz.com/iso_dosyasi.iso
Eğer `wget` veya `curl` komutları mevcut değilse, `apt-get update` komutu ile paket yöneticisini güncelleyip ardından gerekli paketleri kurabilirsiniz.
apt-get update
apt-get install wget curl
4.2. Disk Bölümleme
ISO dosyasını indirdikten sonra, diskinizi bölümlemeniz gerekir. Bu işlem, `fdisk`, `parted` veya `gdisk` gibi araçlarla yapılabilir. Hangi aracı kullanacağınız, kurmak istediğiniz işletim sistemi ve disk yapınıza bağlıdır.
Örneğin, `fdisk` ile basit bir bölümleme işlemi şu şekilde yapılabilir:
fdisk /dev/sda
`fdisk` komutunu çalıştırdıktan sonra, aşağıdaki adımları izleyin:
- `g` tuşuna basarak GPT bölümleme tablosu oluşturun (eğer gerekiyorsa).
- `n` tuşuna basarak yeni bir bölüm oluşturun.
- Bölüm numarasını, ilk sektörü ve son sektörü belirtin.
- `w` tuşuna basarak değişiklikleri kaydedin.
Dikkat: Disk bölümleme işlemi, mevcut verilerinizi silecektir. Bu nedenle, dikkatli olun ve yedeklerinizi aldığınızdan emin olun.
4.3. Dosya Sistemini Oluşturma
Disk bölümleme işleminden sonra, oluşturduğunuz bölüme bir dosya sistemi oluşturmanız gerekir. Bu işlem, `mkfs` komutuyla yapılır. Örneğin, ext4 dosya sistemi oluşturmak için:
mkfs.ext4 /dev/sda1
4.4. ISO Dosyasını Diske Yazma
ISO dosyasını diske yazmak için `dd` komutunu kullanabilirsiniz. Bu komut, ISO dosyasının içeriğini doğrudan diske kopyalar.
dd if=iso_dosyasi.iso of=/dev/sda bs=4M status=progress
Dikkat: `dd` komutu, diskin içeriğini tamamen siler ve ISO dosyasının içeriğiyle değiştirir. Bu nedenle, dikkatli olun ve doğru diski seçtiğinizden emin olun.
Alternatif olarak, `loop mount` kullanarak ISO dosyasını mount edip, dosyaları disk bölümüne kopyalayabilirsiniz. Bu yöntem, bazı durumlarda daha güvenli ve esnek olabilir.
4.5. Bootloader Kurulumu
İşletim sisteminin düzgün bir şekilde başlatılabilmesi için bir bootloader kurmanız gerekir. GRUB (Grand Unified Bootloader) en yaygın kullanılan bootloader'lardan biridir. GRUB'u kurmak için, öncelikle kök dizini mount etmeniz gerekir:
mount /dev/sda1 /mnt
Ardından, GRUB'u kurabilirsiniz:
grub-install --target=i386-pc --root-directory=/mnt /dev/sda
Bu komut, GRUB'u `/dev/sda` diskine kurar ve `/mnt` dizinini kök dizin olarak kullanır. GRUB yapılandırma dosyasını oluşturmak için:
grub-mkconfig -o /mnt/boot/grub/grub.cfg
Bu komut, `/mnt/boot/grub/grub.cfg` dosyasına GRUB yapılandırma dosyasını oluşturur.
4.6. Ağ Yapılandırması
Kurulum sırasında statik IP adresi atamanız gerekebilir. Bu nedenle, ağ yapılandırmasını manuel olarak yapmanız önemlidir. Ağ yapılandırma dosyaları genellikle `/etc/network/interfaces` veya `/etc/netplan/` dizininde bulunur. Kurulum yaptığınız işletim sistemine göre doğru dosyayı düzenleyin ve sunucunuzun ağ bilgilerini girin.
Örneğin, `/etc/network/interfaces` dosyasını düzenlemek için:
nano /etc/network/interfaces
Aşağıdaki gibi bir yapılandırma ekleyin:
auto eth0
iface eth0 inet static
address sunucu_ip_adresi
netmask ağ_maskesi
gateway ağ_geçidi
dns-nameservers dns_sunucusu1 dns_sunucusu2
4.7. Yeniden Başlatma
Kurulum tamamlandıktan sonra, sunucunuzu yeniden başlatmanız gerekir. Ancak, öncelikle kök dizini unmount etmeniz ve Rescue Modu'ndan çıkmanız önemlidir.
umount /mnt
exit
Hetzner müşteri panelinden sunucunuzu Rescue Modu'ndan çıkarın ve yeniden başlatın. Sunucunuz, kurduğunuz işletim sistemiyle başlatılmalıdır.
5. Kurulum Sonrası Kontroller
Sunucunuz yeniden başlatıldıktan sonra, kurulumun başarılı olup olmadığını kontrol etmeniz önemlidir.
5.1. SSH ile Bağlantı
Sunucunuza SSH ile bağlanmayı deneyin. Eğer bağlantı başarılıysa, kurulumun temel adımları tamamlanmıştır.
5.2. Ağ Bağlantısını Kontrol Etme
Ağ bağlantısının doğru yapılandırıldığından emin olun. `ping` komutuyla internete bağlanmayı deneyin.
ping google.com
5.3. Servisleri Kontrol Etme
Gerekli servislerin (örneğin, SSH, web sunucusu, veritabanı sunucusu) çalıştığından emin olun. İşletim sisteminizin servis yönetim araçlarını kullanarak servisleri kontrol edebilirsiniz (örneğin, `systemctl` veya `service` komutları).
6. İpuçları ve Püf Noktaları
ISO kurulumunu daha kolay ve sorunsuz hale getirmek için bazı ipuçları ve püf noktaları:
- ISO Dosyasını Doğrulama: İndirdiğiniz ISO dosyasının bütünlüğünü doğrulayın. Genellikle ISO dosyasıyla birlikte bir SHA256 veya MD5 sağlama değeri verilir. Bu değeri kullanarak dosyanın doğru indirilip indirilmediğini kontrol edebilirsiniz.
- Ekran Kaydedici Kullanımı: Kurulum sürecini ekran kaydedici ile kaydedin. Bu, sorunlarla karşılaştığınızda daha kolay teşhis koymanıza yardımcı olabilir.
- Log Dosyalarını İnceleme: Kurulum sırasında oluşan log dosyalarını düzenli olarak inceleyin. Bu dosyalar, hataları tespit etmenize ve çözmenize yardımcı olabilir.
- Forum ve Topluluklardan Yardım Alma: Takıldığınız noktalarda, ilgili forumlardan veya topluluklardan yardım almaktan çekinmeyin.
7. Gerçek Hayattan Örnekler ve Vaka Çalışmaları
Örnek 1: Bir e-ticaret sitesi sahibi, sunucusuna yeni bir işletim sistemi kurmak istedi. Ancak, KVM erişimi olmadığı için ISO kurulumunu Rescue Modu üzerinden gerçekleştirdi. Adım adım talimatları izleyerek, başarılı bir şekilde işletim sistemini kurdu ve e-ticaret sitesini yeniden çalışır hale getirdi.
Örnek 2: Bir sistem yöneticisi, çöken bir sunucudan veri kurtarmak için Rescue Modu'nu kullandı. Sunucuyu Rescue Modu'na alarak, disk bölümüne erişti ve önemli verileri başka bir sunucuya kopyaladı. Bu sayede, veri kaybını önledi.
8. Görsel Açıklamalar
Şema:
Rescue Modu -> ISO Dosyasını İndirme -> Disk Bölümleme -> Dosya Sistemi Oluşturma -> ISO Dosyasını Diske Yazma -> Bootloader Kurulumu -> Ağ Yapılandırması -> Yeniden Başlatma
Grafik (Metinsel Açıklama):
Kurulum Süreci Tamamlanma Oranı:
Hazırlık (%10) -> Rescue Modu (%10) -> ISO İndirme (%15) -> Disk Bölümleme (%15) -> Dosya Sistemi (%10) -> ISO Yazma (%20) -> Bootloader (%10) -> Ağ Yapılandırması (%10)
9. Sık Sorulan Sorular
- Soru 1: Rescue Modu'na nasıl erişebilirim?
- Cevap: Hetzner müşteri panelinden (Robot) sunucunuzu seçerek Rescue Modu'nu etkinleştirebilirsiniz.
- Soru 2: ISO dosyasını nasıl indirebilirim?
- Cevap: `wget` veya `curl` gibi komutları kullanarak ISO dosyasını indirebilirsiniz.
- Soru 3: Disk bölümleme işlemi güvenli mi?
- Cevap: Disk bölümleme işlemi, mevcut verilerinizi silecektir. Bu nedenle, dikkatli olun ve yedeklerinizi aldığınızdan emin olun.
- Soru 4: Bootloader kurulumu neden önemli?
- Cevap: Bootloader, işletim sisteminin düzgün bir şekilde başlatılmasını sağlar. Bootloader olmadan, sunucunuz açılmaz.
- Soru 5: Ağ yapılandırmasını nasıl yapabilirim?
- Cevap: Ağ yapılandırma dosyaları genellikle `/etc/network/interfaces` veya `/etc/netplan/` dizininde bulunur. Kurulum yaptığınız işletim sistemine göre doğru dosyayı düzenleyin ve sunucunuzun ağ bilgilerini girin.
- Soru 6: Hetzner Cloud Almanya Lokasyon Sunucular üzerinde bu yöntem uygulanabilir mi?
- Cevap: Bu yöntem, genellikle dedicated sunucular için geçerlidir. Hetzner Cloud sunucuları için KVM erişimi genellikle mevcuttur ve ISO kurulumu daha kolay bir şekilde yapılabilir.
10. Sonuç ve Özet
Hetzner Rescue Modu, KVM erişimi olmayan sunucularda ISO kurulumu yapmanın etkili bir yoludur. Bu rehberde, Rescue Modu'na giriş, ISO dosyasını indirme, disk bölümleme, dosya sistemi oluşturma, ISO dosyasını diske yazma, bootloader kurulumu, ağ yapılandırması ve kurulum sonrası kontroller gibi tüm adımlar detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Ayrıca, ipuçları, püf noktaları, gerçek hayattan örnekler ve sık sorulan sorularla, okuyucunun konuyu tam olarak anlaması ve başarılı bir kurulum yapması hedeflenmiştir. Bu rehberi takip ederek, siz de Hetzner sunucunuza kolayca ISO kurulumu yapabilirsiniz.
Önemli Noktalar:
- Yedekleme: Kurulum öncesinde verilerinizi yedeklemeyi unutmayın.
- Dikkat: Disk bölümleme ve ISO yazma işlemlerinde dikkatli olun. Yanlış disk seçimi veri kaybına neden olabilir.
- Sabır: Kurulum süreci zaman alabilir. Sabırlı olun ve adımları dikkatlice takip edin.
Adım | Açıklama | Gerekli Araçlar |
---|---|---|
1. Hazırlık | Gerekli araçları ve bilgileri toplama | SSH istemcisi, ISO dosyası, Web sunucusu, Hetzner Müşteri Paneli |
2. Rescue Modu | Sunucuyu Rescue Modu'na alma | Hetzner Müşteri Paneli |
3. ISO İndirme | ISO dosyasını sunucuya indirme | wget, curl |
4. Disk Bölümleme | Diski bölümleme | fdisk, parted, gdisk |
5. Dosya Sistemi | Dosya sistemi oluşturma | mkfs |
6. ISO Yazma | ISO dosyasını diske yazma | dd |
7. Bootloader | Bootloader kurma | grub-install, grub-mkconfig |
8. Ağ Yapılandırması | Ağ ayarlarını yapılandırma | nano, vi |
9. Yeniden Başlatma | Sunucuyu yeniden başlatma | Hetzner Müşteri Paneli |
Özellik | KVM'li Kurulum | KVM'siz Kurulum (Rescue Modu) |
---|---|---|
Konsol Erişimi | Var | Yok |
Kurulum Arayüzü | Grafiksel veya Konsol | Sadece Komut Satırı |
Boot Sırası Değiştirme | Kolay | Zor (BIOS'a Erişim Yok) |
Ağ Yapılandırması | Otomatik veya Manuel | Genellikle Manuel |
Karmaşıklık | Daha Az | Daha Fazla |
Gereken Bilgi | Temel | İleri Düzey |