Bilgi Bankası

İnternetin temel taşlarından biri olan Alan Adı Sistemi (DNS), web sitelerinin ve diğer internet kaynaklarının adreslerini, insanların kolayca hatırlayabileceği isimlere çevirir. Ancak, DNS protokolünün kendisi başlangıçta güvenlik göz önünde bulundurularak tasarlanmamıştır. Bu durum, DNS sunucularına yapılan saldırılara ve DNS sahteciliğine (DNS Spoofing) yol açabilir. İşte tam bu noktada, DNSSEC (Domain Name System Security Extensions) devreye girer. DNSSEC, DNS sistemine bir güvenlik katmanı ekleyerek, DNS verilerinin doğruluğunu ve bütünlüğünü garanti eder.

1. DNSSEC'e Giriş

1.1. DNS'nin Temel İşleyişi

DNS, bir web sitesinin adını (örneğin, example.com) IP adresine (örneğin, 192.0.2.1) çeviren bir sistemdir. Bu işlem, DNS sunucuları aracılığıyla gerçekleşir. Bir kullanıcı bir web sitesini ziyaret etmek istediğinde, bilgisayarı önce yerel DNS sunucusuna (genellikle internet servis sağlayıcısının sunucusu) bir DNS sorgusu gönderir. Bu sunucu, gerekli IP adresini bulmak için diğer DNS sunucularına başvurabilir. IP adresi bulunduktan sonra, kullanıcı web sitesine yönlendirilir.

1.2. DNS Güvenlik Açıkları

DNS'nin doğası gereği, DNS sorguları ve cevapları şifrelenmez. Bu, saldırganların DNS trafiğini dinleyerek veya araya girerek DNS cevaplarını değiştirmesine olanak tanır. Bu tür saldırılar, kullanıcıları sahte web sitelerine yönlendirebilir (phishing) veya diğer kötü amaçlı faaliyetlerde bulunmalarına neden olabilir.

1.3. DNSSEC'in Amacı ve Faydaları

DNSSEC, DNS verilerinin dijital olarak imzalanmasını sağlayarak bu güvenlik açıklarını gidermeyi amaçlar. DNSSEC, verilerin kaynağını doğrular ve verilerin aktarım sırasında değiştirilmediğini garanti eder. Bu sayede, kullanıcılar güvenilir ve doğru DNS bilgilerine erişebilirler. DNSSEC'in temel faydaları şunlardır:

• Veri Bütünlüğü: DNS verilerinin değiştirilmediğini garanti eder.
• Kaynak Doğrulaması: DNS verilerinin doğru kaynaktan geldiğini doğrular.
• Kimlik Avı (Phishing) Saldırılarına Karşı Koruma: Kullanıcıları sahte web sitelerine yönlendirilmekten korur.
• Güvenilir İnternet Deneyimi: Kullanıcıların internete olan güvenini artırır.

2. DNSSEC Nasıl Çalışır?

2.1. Dijital İmzalar ve Kriptografi

DNSSEC, DNS verilerini dijital olarak imzalamak için asimetrik kriptografi kullanır. Bu, her alan adı için bir anahtar çifti oluşturulması anlamına gelir: bir özel anahtar (private key) ve bir genel anahtar (public key). Özel anahtar, alan adının sahibi tarafından saklanır ve DNS kayıtlarını imzalamak için kullanılır. Genel anahtar ise, DNS sunucularında yayınlanır ve DNS verilerinin doğruluğunu kontrol etmek için kullanılır.

Bir DNS kaydı imzalandığında, bir dijital imza oluşturulur. Bu imza, kaydın içeriğine ve özel anahtara bağlıdır. Bir istemci, DNS kaydını aldığında, kaydın dijital imzasını genel anahtar kullanarak doğrulayabilir. Eğer imza geçerliyse, bu, kaydın doğru kaynaktan geldiği ve değiştirilmediği anlamına gelir.

2.2. Anahtar Hiyerarşisi: KSK ve ZSK

DNSSEC'te iki tür anahtar kullanılır:

• Anahtar İmzalama Anahtarı (KSK - Key Signing Key): Bu anahtar, bölge imzalama anahtarını (ZSK) imzalamak için kullanılır. KSK, daha uzun bir ömre sahiptir ve genellikle çevrimdışı (offline) olarak saklanır.
• Bölge İmzalama Anahtarı (ZSK - Zone Signing Key): Bu anahtar, DNS kayıtlarını imzalamak için kullanılır. ZSK, daha kısa bir ömre sahiptir ve düzenli olarak değiştirilir.

KSK ve ZSK arasındaki ilişki, bir güven zinciri oluşturur. KSK, ZSK'yi imzalayarak, ZSK'nin güvenilir olduğunu garanti eder. İstemciler, KSK'yi bir güvenilir kökten (root of trust) elde ederler ve bu kök üzerinden ZSK'nin ve dolayısıyla DNS kayıtlarının doğruluğunu kontrol edebilirler.

2.3. Güven Zinciri (Chain of Trust)

DNSSEC, bir güven zinciri oluşturarak çalışır. Bu zincir, kök DNS sunucularından başlayarak, alt alan adlarına doğru uzanır. Her alan adı, üst alan adının genel anahtarıyla imzalanır. Bu sayede, bir istemci, bir alan adının DNS kayıtlarının doğruluğunu, kök DNS sunucularına kadar takip ederek kontrol edebilir.

Görsel Açıklama: (Metinsel) Bir DNS sorgusunun güven zinciri şu şekilde görselleştirilebilir: Kullanıcı -> Yerel DNS Sunucusu -> Kök DNS Sunucusu -> TLD DNS Sunucusu (.com, .net, vb.) -> Yetkili DNS Sunucusu (example.com) Her adımda, bir önceki sunucunun imzası doğrulanır.

2.4. DNSSEC Kayıt Türleri (RRSIG, DNSKEY, DS, NSEC/NSEC3)

DNSSEC, DNS sistemine yeni kayıt türleri ekler:

• RRSIG (Resource Record Signature): Bu kayıt, bir DNS kaydının dijital imzasını içerir.
• DNSKEY: Bu kayıt, alan adının genel anahtarını içerir.
• DS (Delegation Signer): Bu kayıt, bir alt alan adının genel anahtarının özetini (hash) içerir. Bu, üst alan adının, alt alan adının güvenilir olduğunu belirtmesini sağlar.
• NSEC (Next Secure): Bu kayıt, bir alan adında bulunmayan bir kaydın var olmadığını kanıtlar. Bu, DNSSEC'in "non-existence" kanıtı sağlamasını sağlar.
• NSEC3 (Next Secure version 3): NSEC'nin geliştirilmiş bir sürümüdür. Kayıt adlarını hash'leyerek, alan adındaki kayıtların listelenmesini zorlaştırır (zone walking'e karşı koruma).

3. DNSSEC'i Uygulama Adımları

3.1. Anahtar Üretimi (KSK ve ZSK)

DNSSEC'i uygulamak için ilk adım, KSK ve ZSK anahtarlarını üretmektir. Bu anahtarlar, güvenli bir ortamda üretilmelidir. `dnssec-keygen` gibi araçlar kullanılabilir.

# ZSK anahtarı oluşturma
dnssec-keygen -a RSASHA256 -b 2048 -n ZONE example.com

# KSK anahtarı oluşturma
dnssec-keygen -a RSASHA256 -b 4096 -n ZONE -f KSK example.com

3.2. DNS Kayıtlarını İmzalama

Anahtarlar üretildikten sonra, DNS kayıtları ZSK ile imzalanır. `dnssec-signzone` aracı kullanılabilir.

# DNS bölgesini imzalama
dnssec-signzone -o example.com -k KSKexample.com.+007+12345.key example.com.db

3.3. DS Kaydını Üst Bölgeye Gönderme

Alan adının güvenilirliğini sağlamak için, DS kaydının üst bölgeye (örneğin, .com bölgesi) gönderilmesi gerekir. Bu, alan adı kayıt şirketi aracılığıyla yapılır.

Adım Adım Talimat:

1. KSK anahtarının DNSKEY kaydını oluşturun.
2. DNSKEY kaydından DS kaydını oluşturun (genellikle alan adı kayıt şirketinin arayüzünde).
3. DS kaydını alan adı kayıt şirketinize gönderin.
4. Kayıt şirketiniz, DS kaydını üst bölgeye (örneğin, .com) iletecektir.

3.4. DNSSEC'i Doğrulama

DNSSEC'in doğru şekilde uygulandığını doğrulamak için çeşitli araçlar kullanılabilir. `dig` ve `delv` gibi araçlar, DNSSEC imzalarını kontrol etmek için kullanılabilir.

# DNSSEC doğrulaması yapma
dig +dnssec example.com

# veya

delv example.com

4. DNSSEC ile İlgili Zorluklar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

4.1. Anahtar Yönetimi

DNSSEC anahtarlarının güvenli bir şekilde saklanması ve yönetilmesi kritik öneme sahiptir. Özel anahtarların kaybolması veya ele geçirilmesi, alan adının kontrolünü kaybetmeye neden olabilir.

4.2. Anahtar Döndürme (Key Rollover)

KSK ve ZSK anahtarlarının düzenli olarak döndürülmesi, güvenliği artırır. Anahtar döndürme işlemi, dikkatli bir şekilde planlanmalı ve uygulanmalıdır. Aksi takdirde, DNSSEC doğrulaması başarısız olabilir.

4.3. Performans Etkisi

DNSSEC, DNS sorgularına ek yük getirir. İmzaların doğrulanması, biraz daha fazla zaman alabilir. Ancak, modern DNS sunucuları ve ağ altyapısı, bu ek yükü genellikle sorunsuz bir şekilde kaldırabilir.

4.4. Karmaşıklık

DNSSEC, DNS sistemine karmaşıklık katar. DNSSEC'i uygulamak ve yönetmek, teknik bilgi ve deneyim gerektirir. Ancak, birçok DNS servis sağlayıcısı, DNSSEC'i kolayca etkinleştirmek için araçlar ve hizmetler sunmaktadır.

5. Gerçek Hayattan Örnekler ve Vaka Çalışmaları

5.1. Kök Bölgesi DNSSEC'i

Kök DNS sunucuları, internetin en kritik altyapı bileşenleridir. Kök bölgesinin DNSSEC ile korunması, tüm internetin güvenliği için hayati öneme sahiptir. Kök bölgesinin DNSSEC'i, 2010 yılında etkinleştirilmiştir.

5.2. ccTLD'lerde DNSSEC

Birçok ülke kodu üst düzey alan adı (ccTLD) operatörü, DNSSEC'i uygulamıştır. Örneğin, .se (İsveç), .uk (Birleşik Krallık) ve .br (Brezilya) gibi ccTLD'ler, DNSSEC'i kullanarak alan adlarının güvenliğini sağlamaktadır.

5.3. Vaka Çalışması: Bir E-Ticaret Sitesinin DNSSEC Uygulaması

Bir e-ticaret sitesi, DNSSEC'i uygulayarak müşterilerinin güvenini artırmayı ve kimlik avı saldırılarına karşı korunmayı hedeflemiştir. DNSSEC'i etkinleştirdikten sonra, site, DNS sahteciliği girişimlerinin azaldığını ve müşterilerinin siteye olan güveninin arttığını gözlemlemiştir.

6. DNSSEC ve Gelecek

6.1. DNS over HTTPS (DoH) ve DNS over TLS (DoT)

DNS over HTTPS (DoH) ve DNS over TLS (DoT), DNS sorgularını şifreleyerek, DNS trafiğinin dinlenmesini ve değiştirilmesini zorlaştırır. DoH ve DoT, DNSSEC ile birlikte kullanıldığında, DNS güvenliğini daha da artırır.

6.2. DNSSEC'in Yaygınlaşması

DNSSEC'in yaygınlaşması, internetin güvenliği için kritik öneme sahiptir. Daha fazla alan adının DNSSEC ile korunması, internet kullanıcılarının daha güvenli bir deneyim yaşamasını sağlayacaktır.

6.3. Yeni Teknolojiler ve DNSSEC

Yeni teknolojiler, DNSSEC'in daha da geliştirilmesine ve yaygınlaşmasına katkıda bulunabilir. Örneğin, blok zinciri teknolojisi, DNSSEC anahtarlarının daha güvenli bir şekilde yönetilmesine yardımcı olabilir.

7. Sık Sorulan Sorular

• 7.1. DNSSEC'i Neden Kullanmalıyım?
• DNSSEC, DNS verilerinin doğruluğunu ve bütünlüğünü garanti ederek, DNS sahteciliğine karşı koruma sağlar. Bu, kullanıcıların güvenilir ve doğru DNS bilgilerine erişmesini sağlar ve kimlik avı saldırılarına karşı koruma sağlar.
• 7.2. DNSSEC'i Nasıl Etkinleştirebilirim?
• DNSSEC'i etkinleştirmek için, alan adı kayıt şirketinizle veya DNS servis sağlayıcınızla iletişime geçmeniz gerekir. Çoğu sağlayıcı, DNSSEC'i kolayca etkinleştirmek için araçlar ve hizmetler sunmaktadır.
• 7.3. DNSSEC'in Performansı Etkiler mi?
• DNSSEC, DNS sorgularına ek yük getirir. Ancak, modern DNS sunucuları ve ağ altyapısı, bu ek yükü genellikle sorunsuz bir şekilde kaldırabilir.
• 7.4. DNSSEC Her Tür DNS Saldırısına Karşı Koruma Sağlar mı?
• DNSSEC, DNS sahteciliği gibi belirli türdeki DNS saldırılarına karşı koruma sağlar. Ancak, DDoS saldırıları gibi diğer türdeki saldırılara karşı koruma sağlamaz. Diğer güvenlik önlemleriyle birlikte kullanılması önerilir.
• 7.5. DNSSEC Ücretsiz mi?
• Bazı DNS servis sağlayıcıları, DNSSEC'i ücretsiz olarak sunarken, bazıları ek ücret talep edebilir. Alan adı kayıt şirketinizle veya DNS servis sağlayıcınızla iletişime geçerek, DNSSEC'in maliyetini öğrenebilirsiniz.

8. Sonuç ve Özet

DNSSEC, internetin güvenliği için kritik bir teknolojidir. DNS verilerinin doğruluğunu ve bütünlüğünü garanti ederek, DNS sahteciliğine karşı koruma sağlar. DNSSEC'i uygulamak ve yönetmek, teknik bilgi ve deneyim gerektirir. Ancak, birçok DNS servis sağlayıcısı, DNSSEC'i kolayca etkinleştirmek için araçlar ve hizmetler sunmaktadır. DNSSEC'in yaygınlaşması, internet kullanıcılarının daha güvenli bir deneyim yaşamasını sağlayacaktır.

Önemli Noktalar:

• DNSSEC, DNS verilerinin doğruluğunu ve bütünlüğünü garanti eder.
• DNSSEC, DNS sahteciliğine karşı koruma sağlar.
• DNSSEC, bir güven zinciri oluşturarak çalışır.
• DNSSEC anahtarlarının güvenli bir şekilde saklanması ve yönetilmesi kritik öneme sahiptir.
• DNSSEC, internetin güvenliği için kritik bir teknolojidir.

9. Tablolar

9.1. DNSSEC Kayıt Türleri Karşılaştırması

9.2. DNSSEC ve DNS Arasındaki Farklar